Toekomstbeeld veranderingen in de samenleving
Er verandert veel in de samenleving. Zelfredzaamheid (“eigen kracht”) en participatie (“meedoen”) zijn sleutelwoorden die steeds vaker op de voorgrond staan. Als gemeente gaan we meer uit van ieders mogelijkheden en bieden we ruimte aan initiatieven. Daarbij zoeken we naar nieuwe vormen van samenwerking tussen overheid, inwoners, maatschappelijke partners en bedrijfsleven.
In het proces Nieuw en Anders hebben we samen met partners bekeken wat we in de komende jaren willen bereiken voor het gehele maatschappelijke domein. De opbrengsten uit dat overleg worden in het uitvoeringsplan vertaald naar gewenste resultaten op het gebied van sport, cultuur, welzijn en werk. Deze tijd vraagt om een omslag in rollen van gemeente, inwoners en maatschappelijke organisaties. De gemeente stuurt voortaan op maatschappelijke effecten en resultaten. Hoe deze effecten het beste bereikt kunnen worden, laten we over aan de expertise van inwoners en professionals.
Bezuiniging en investering
Dat neemt niet weg dat we in de meerjarenbegroting 2014-2018 afspraken hebben gemaakt, dat we nu nog een bezuiniging van € 2,1 miljoen vragen op sport, cultuur en welzijn. Deze bezuinigingen worden bij een aantal grote partijen neergelegd; kleine partijen worden ontzien. Daar staat tegenover een beschikbaar budget van € 21 miljoen.
Een belangrijk uitgangspunt bij de gemeentebrede opdrachten is dat we aan sommige functies niet tornen zoals bijvoorbeeld de bibliotheekfunctie en de theaterfunctie. De wethouders De Jager, Du Chatinier en Van Velzen zijn in gesprek met alle partners om samen ‘nieuw en anders’ de participatiemaatschappij vorm te geven. De raad buigt zich in april over de kaders.
Wat willen we bereiken?
Wethouders Michel du Chatinier, Han de Jager en Kees van Velzen (de meest betrokken wethouders) aan het woord over de veranderingen in het maatschappelijk domein:
Wethouder Michel du Chatinier roept de sportverenigingen op om mee te bewegen richting de participatiesamenleving. ‘In beweging komen is een missie die ik breed wil uitdragen. Goed voor jezelf zorgen en de verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven, dat is waar het om gaat. Sportverenigingen kunnen die verantwoordelijkheid straks ook nemen door zelf te gaan ondernemen, zelfredzaam te worden waardoor ze hun eigen broek kunnen ophouden.
Per 1 januari 2016 wordt € 947.258 gekort op de huidige bestaande budgetten van een aantal grote partijen. Samen met de al in gang gezette beëindiging van de subsidierelaties zijn we met partijen in gesprek over beperking van frictiekosten en hoe we de subsidierelatie op een goede manier kunnen stopzetten.
De beschikbare € 21 miljoen voor het uitvoeringsplan wordt zodanig ingezet dat inwoners van Alphen aan den Rijn goed kunnen blijven sporten. We gaan met de verenigingen in gesprek hoe we dat gaan realiseren. Partijen dagen we uit om meer zelf te gaan doen vanuit ‘right tot challenge’. Koester wat goed is, daar willen we niet aan tornen. Maar maak efficiënt wat nog niet goed georganiseerd is. Bundel het onderhoud en beheer van al het gemeentelijk vastgoed.’
Wethouder Han de Jager wil bereiken dat inwoners zelf aan het stuur komen te staan en bepalen wat zij belangrijk vinden; ‘Daarmee kunnen onze inwoners samen idealen vertalen in actie en de onderlinge band versterken. Laten we oppassen niet het wiel te willen uitvinden. Er zijn voorbeelden genoeg te vinden van onderlinge samenwerking. Maar als er kansen zijn om dat beter of anders te doen moeten we die kansen met elkaar zien en benutten. Als wethouder zal ik daarin zelf een rol spelen en stimuleren waar nodig.
De gemeente gaat een aantal criteria vaststellen op basis waarvan opdrachten worden gegund en/of subsidies verleend. Wij weten dat er minder geld beschikbaar is, maar dat we met het wel beschikbare budget een nog betere besteding kunnen realiseren. Ik zie dan ook een samenleving voor me die veel zelfstandiger is geworden in het maken van keuzes en die zich ook realiseert dat bij die zelfstandigheid eigen verantwoordelijkheid hoort. De rol van de gemeente kan daaraan dienend en stimulerend zijn.’
Wethouder Kees van Velzen wil cultuur graag van binnen naar buiten brengen en omgekeerd van buiten naar binnen. ‘Dat klinkt misschien gek, maar hiermee bedoelen we dat we niet langer gebouwen willen subsidiëren. Cultuur moet meer doelgroepen bereiken. Neem bijvoorbeeld de bibliotheek. Tot nu toe zitten zij in een gebouw waar veel ruimte nodig is voor de boeken. Je ziet ontwikkelingen elders in het land waar de benodigde ruimte kleiner wordt en er afhaalpunten in de wijken komen, dus dichter bij de inwoners.
Ik juich het toe dat theater Castellum en de bibliotheek met elkaar in gesprek zijn over het delen van huisvesting. Een ander mooi voorbeeld is Sta-art. Tot voor kort hielden zij exposities in een vaste ruimte. Nu willen zij gaan exposeren in een openbare ruimte. Zij zijn van harte welkom in het gemeentehuis of andere openbare gebouwen. Zo snijdt het mes aan twee kanten: De huisvestingslasten worden lager en meer mensen kunnen van cultuur genieten.
Verenigingen kunnen straks wel subsidie krijgen als zij bijdragen aan de maatschappelijke effecten. Bijvoorbeeld een muziekvereniging die een keer optreedt in een verzorgingstehuis of op een school.’
