(On)bekende Alphenaren: kunstenaar Joost Zwanenburg
Joost Zwanenburg (1985) was vijftien toen hij met graffiti spuiten begon. Hij paste precies in het bekende beeld van de schimmige artiest die op diverse plekken illegaal aan het werk was. In Alphen aan den Rijn waren toen nog geen plekken waar dat legaal kon. Daarom heeft Joost zich later naar de gemeente toe ingezet om plekken te creëren waar jongeren nu wel graffiti mogen spuiten.
Joost werd 32 jaar geleden in Bodegraven geboren, maar groeide grotendeels op in Alphen aan den Rijn, waar het gezin Zwanenburg was gaan wonen. Hij heeft niet alleen in Alphen, maar
ook in Leiden, Rotterdam en Amsterdam op school gezeten. Tijdens zijn oorspronkelijke studie aan het Grafisch Lyceum Rotterdam ontdekte hij dat hij cameraman wilde worden. Het gevolg was dat hij de vooropleiding voor de Filmacademie ging doen.
"De reden dat ik grafisch vormgever of cameraman wilde worden, was om mijn eigen werk terug te kunnen zien en het ook aan anderen te laten zien. Als grafisch vormgever kun je billboards maken die langs de weg staan. Als cameraman zie je je eigen werk terug op televisie", aldus Joost.
Terwijl Joost als freelancer op filmsets bezig was, deed hij ook al wat graffiti opdrachten. Het laatste kreeg steeds meer de overhand. Een keuze maken tussen beide werkzaamheden was voor Joost geen probleem. "Het was of om zes uur 's ochtends op de filmset aanwezig zijn of 's middags om één uur een muurschildering maken. Het leverde allebei hetzelfde op. Die keuze
was dus niet zo moeilijk." Bijkomend voordeel was dat hij als graffitikunstenaar zelf bepaalde wat hij wilde maken en waar het geplaatst werd.
VijfB
Rond 2010 schreef Joost een open brief naar de gemeente Alphen aan den Rijn. Hij zocht naar een locatie om zijn graffiti schilderijen te exposeren. Dat was net in de tijd dat er een begin
werd gemaakt met de herontwikkeling van de Lage Zijde. Joost kreeg in de Hooftstraat een pandje toegewezen, dat de naam VijfB meekreeg. Naast een galerie runde Joost hier ook een
skate- en graffitiwinkel.
Het VijfB-concept ontstond vanuit de gedachte om graffiti in een beter daglicht te stellen, onder meer door kale muren van gebouwen in Alphen aan den Rijn en omstreken met graffiti een
mooier aanzicht te geven. Zo kon graffiti ook als iets moois beschouwd worden in plaats van alleen maar 'tags' op muren. "VijfB is een samenwerkingsverband, maar ik heb het wel zelf
opgezet", vertelt Joost tussen twee slokken koffie in Barista Café door. "Bij grotere projecten werk ik samen met verschillende andere kunstenaars."
De naam VijfB gaat terug naar de tijd dat Joost in Leiden woonde en net met graffiti begon. Hij bracht uren door op een bankje op perron 5b van het Centraal Station in Leiden. Dat was de plek waar je de meeste graffiti op treinen kon spotten. "In die tijd was het nog het illegale werk op treinen en andere objecten."
Eigen stijl
De meeste graffiti artiesten, ook wel schrijvers genoemd, hebben een eigen stijl. "Het is in elk geval je doel om een eigen stijl te ontwikkelen. Die van mij zou ik omschrijven als leesbare classic graffiti. Met old-school invloeden."
Inmiddels woont Joost alweer vier jaar in Amsterdam. Samen met zijn vriendin heeft hij een soort anti-kraak woning in het centrum. De laatste paar jaar maakt hij vooral schilderijen
in opdracht. "Toen ik naar Amsterdam verhuisde en daar mijn eerste expositie had, ging de verkoop van mijn schilderijen al snel beter lopen. Eigenlijk is er niet veel verschil tussen een graffiti schilderij en een normaal schilderij. Vaak is er met een spuitbus wat in verwerkt en zie je de graffiti er op de achtergrond in terug."
Joost heeft nog steeds veel op met Alphen aan den Rijn, zeker als het om werk gaat, maar hij ziet zichzelf niet als bekende Alphenaar. "Ik denk niet dat de inwoners mij van gezicht kennen. Ze zouden mij wel kunnen kennen van de muurschilderingen die ik in Alphen heb gemaakt. Ik heb vaak met mijn werk in de krant gestaan en daar krijg ik altijd veel reacties op."
Sterrenhemel
Afgelopen zomer heeft hij een muurschildering op de zijgevel van het Ashram College afgerond. Ook liet hij de wens van de 80-jarige tweeling Wil en Adri van Dolder in vervulling gaan. Zij wilden een muurschildering aan de zijkant van de flat waar ze tegenaan kijken. Joost maakte een enorme sterrenhemel waaruit een klein meisje probeert om de sterren van onderaf te pakken."Ik word een paar keer per jaar gevraagd om een grote muurschildering te maken. Dat zijn de leukste opdrachten om te doen."
Dit artikel is ook verschenen in het Alphens.nl magazine. Wil je het volledige magazine lezen? Bekijk 'm dan hier online of haal een exemplaar af bij Alphens.nl, Raadhuisstrat 211 in Alphen aan den Rijn.
