Elke zondag koopzondag?
Noodzaak? Als je de kranten leest, zou je haast denken van wel. Zo grijpt Edwin ten Brink namens de VOA het besluit van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk om de koopzondag, vreemd genoeg alleen voor supermarkten, integraal toe te staan, aan om dat ook van het Alphense gemeentebestuur te eisen. De vooronderstelling is natuurlijk dat de winkels meer omzet boeken door die dag open te gaan. Toch blijkt in veel gevallen dat winkeliers ervoor te kiezen NIET op zondag hun winkels te openen. Dat is in onze buurgemeente ook het geval in alle plaatsen, behalve Bodegraven zelf. En zelfs in een grote plaats als het Drentse Assen gaan de winkels niet op zondag open, hoewel alle winkels dat mogen. Dat is ook het geval in Gouda. Het gevoel van noodzakelijkheid, zoals de VOA dat presenteert, is blijkbaar niet algemeen.
Maar dat het niet mag, is klaarblijkelijk zo frustrerend dat veel winkeliers gewoon niet verder denken. Intussen verdiept zich hun gevoel dat juist dit verbod, om op zondag hun winkels te openen, hun bedrijf in de problemen brengt. Dus is de meest logische weg dat de gemeente iedere (alleen supermarkten is natuurlijk belachelijk) winkelier toestaat op zondagmiddag de winkel wel, dan niet, te openen. Of ze het dan ook doen, dát is maar zeer de vraag.
Zinvol?
Wel, in juni publiceerde ik al wat observaties in ons Stadshart, die nou niet de indruk gaven dat bij uitbreiding van het aantal koopzondagen het goud binnenstroomt:
"Nou, 'shoppers' waren er genoeg, maar ze shopten niet of nauwelijks. Integendeel, ze genoten van wijntje en hapjes in de warme zon, maar voor de vaak enorme aanbiedingen in winkels en stands was nauwelijks aandacht. Kortom, al die activiteiten op de zondagmiddag lijken, zeker als het weer meewerkt, goed uit te werken op onze horecasector, maar de winkels leggen er geld op toe!"
Kosten
Met één zondag per maand valt er nog wel wat te schuiven met de inzet van personeel, maar wanneer de winkel elke zondag geopend is, moet er personeel bij. Voor kleine ondernemers betekent dit dat ze in de praktijk 7 dagen per week werken (!). Zondag open betekent gewoon méér personeelskosten, in de verwachting dat dit ook aantoonbaar meer inkomen oplevert. Als dat laatste niet het geval is, zullen veel winkeliers al snel afhaken, zoals dat ook gebeurde tot Martin de Vries de winkels tot 18:00 uur open wilde houden.
Tja, en dan zijn er nog niet-financiële aspecten, want het is natuurlijk nogal wat om je personeel te verplichten toch zeker twee zondagen per maand gewoon te moeten werken. Natuurlijk kun je dat compenseren op andere dagen, maar voor veel werknemers (en veel ondernemers) zal dit een gevoelige aanslag op hun sociale leven betekenen. En waarvoor?
Happy Few
Natuurlijk wordt er, behalve in de horeca, door consumenten geen cent meer uitgegeven dan ze hebben. Salarissen zijn bijna bevroren, pensioengerechtigden krijgen er al jaren niets meer bij, de werkloosheid loopt nog steeds op, en faillissementen zijn aan de orde van de dag. Banken zijn nog even spaarzaam bij het verstrekken van krediet. Alleen 'Den Haag' blijft optimistisch beweren dat het nog voor de verkiezingen beter zal gaan. Kortom, er is helemaal geen geld om die extra koopzondagen voor iedereen rendabel te maken. Maar, zoals dat ook op werkdagen geldt, weet de ene winkelier natuurlijk succesvoller de 'zondagsklant' aan te spreken dan de andere. Maar de meesten zullen al snel inzien dat die koopzondag hen niets oplevert, en hun deuren weer sluiten.
Leuk?
Over het algemeen wordt aangenomen dat, om een koopzondag tot een succes te maken, toch minstens de helft van de winkels geopend moet zijn. Dát is de theorie, want consumenten vinden een winkelcentrum waar 1 op elke vijf winkels dicht is, of leeg staat, al snel ongezellig. Het zal de consument, die alleen zijn boodschappen komt doen, niet veel uitmaken, maar een Stadshart moet het juist hebben van recreatief winkelen, en daarvoor is nu juist nodig dat het gros van de winkels wél geopend is. Daar spint ook de horeca garen bij, dus uiteindelijk worden koopzondagen pas interessant als praktisch elke winkel mee gaat doen. Ik vrees dat dit in Alphen aan den Rijn niet het geval zal zijn. Ons Stadshart heeft al problemen genoeg op ándere dagen de Alphenaar naar het centrum te krijgen.
Beleid
Als gemeente doe je het natuurlijk nooit goed, maar het lijkt me dat de dagen geteld zijn dat de gemeente bepaalde wanneer winkels, natuurlijk binnen bepaalde grenzen, geopend zijn. Omdat het maar zeer de vraag of koopzondagen aantrekkelijker zijn als dat elke week het geval is (dan is het begrip 'koopzondag' dus helemaal verouderd) doet de gemeente er goed aan om, net zoals dat in Bodegraven en Gouda gebeurde, het aan de ondernemers over te laten of ze voortaan de zondagmiddag, élke zondagmiddag, ook als het koud en guur is, en ook als de mussen van het dak vallen, hun winkels open te stellen voor het publiek.
