GR 2018: Wie kaatst....
Nieuw Elan is de grootste partij geworden. Daarmee feliciteer ik ze van harte. Dat is een prestatie van formaat, 10 zetels, mede dankzij een gelikte campagne en positieve publiciteit. Gerard van As heeft de afgelopen vier jaar een forse bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het stadshart.
Noblesse oblige, zou je zeggen. Een winnaar stelt zich bescheiden op. Maar dat geldt niet voor Gerard van As. Gaf hij in de krant van donderdag oud-wethouder Hoekstra en de VVD een trap na, in de krant van vrijdag kreeg het CDA een schoffering te verduren van van As. Het was goed dat het CDA 'een tikkie in de nek' had gekregen, want hij had tegen ze moeten opboksen in het college; niet alleen twee wethouders, maar ook de burgemeester, de griffier en de gemeentesecretaris zijn lid van het CDA, aldus van As.
En passant beschuldigt hij impliciet de burgemeester, de gemeentesecretaris en de griffier van partijdig gedrag. Dat doet de samenwerking binnen het college vast veel goed.... Waarom toch? Als grootste partij heeft Nieuw Elan de leiding in de onderhandelingen. Het is onbegrijpelijk en niet handig om de partijen waarmee collegevorming voor de hand ligt op voorhand tegen je in het harnas te jagen. Vorming van een college zonder Nieuw Elan is namelijk ook een optie met VVD, CDA, GroenLinks en D66, eventueel aangevuld met SP, CU of PvdA. Geen gemakkelijke, maar wel mogelijk.
Dat heeft natuurlijk niet de voorkeur. Als een kwart van de kiezers zich voor een partij heeft uitgesproken, hoort deze in het college thuis en moet deze partij laten zien dat zij deze keuze waard is geweest. En voor zowel VVD als CDA geldt dat de programma?s niet ver van het programma van Nieuw Elan af liggen. Daarin schuilt ook het gevaar. Nieuw Elan heeft als tweede parij in het huidige college heel handig de successen van dit college voor zich opgeëist en de successen van andere wethouders naar de achtergrond gedrongen of simpelweg bestreden. Met Nieuw Elan nu als grootste partij in het college lopen CDA en VVD het risico dat ze ongewild meewerken aan een verdere groei van Nieuw Elan in 2022. Om dat te voorkomen moeten goede afspraken worden gemaakt over wie wat doet en waarover communiceert. Dat geldt ook voor GroenLinks, een potentiële collegepartner gezien de zetelwinst. Maar programmatisch zijn daar wel harde noten te kraken, met name waar het gaat om duurzaamheid, verkeer en locaties voor woningbouw. Voor Groen Links geldt dat zij niet te veel moeten toegeven willen ze niet over vier jaar de veroverde zetels weer inleveren.
Met Gerard van As in het college worden het vier hele zware jaren. Hij heeft meermaals bewezen zich aan niemand iets gelegen te laten liggen. Ik zou dus als ik het CDA en VVD was niet te snel toehappen. ?Wilt u ons in het gemeentebestuur? Dat is bespreekbaar, maar dan zonder de heer van As in het college.?
De ChristenUnie is te klein geworden om een serieuze collegepartner te zijn. Dat is met name jammer voor Michel Du Chatinier, sinds vele jaren een gewaardeerd wethouder, maar de CU zou volledig ondersneeuwen in een college met partijen die drie tot vijf keer zo groot zijn. Voor hen en voor D66, PvdA, en SP is alleen een rol weggelegd als de collegevorming met NE, VVD en CDA strandt. Anders zijn zij, net als de partijen met één zetel, veroordeeld tot de oppositie.
Ik zie niet uit naar de commissie- en raadsvergaderingen: met elf partijen is er nauwelijks voldoende spreektijd om je standpunten en meningen voor het voetlicht te brengen, laat staan om met elkaar te discussiëren om tot een gedragen besluitvorming te komen. Tenzij de oppositie zich verenigt, dat is de enige manier om de coalitie het vuur na aan de schenen te leggen. Zo?n verenigde oppositie is in Alphen nog nooit vertoond, maar eens moet de eerste keer zijn.
Er zijn uitdagingen genoeg: huisvesting voor alle Alphenaren, zorg, onder andere voor het toenemend aantal ouderen die steeds ouder worden en langer thuis wonen, en duurzaamheid vormen de top 3 voor de komende vier jaar. Ik wens iedereen in elk geval veel succes bij de collegevorming en het besturen van de stad in de komende vier jaar.