Alphense architect was de initiatiefnemer en voorvechter van de nationale actie ‘Red het Romeinse Schip’

Josh Walet

50 jaar geleden stuitten onderzoekers op de Romeinse Zwammerdamschepen op het terrein van de Hooge Burch in Zwammerdam. Eén van de hoofdrolspelers uit die tijd was de Alphense architect Latief Perotti (81). Met het akkoord van ontdekker en opgravingsleider Prof. Dr. Willem Glasbergen startte Latief een landelijke actie: Red het Romeinse Schip. De actie werd gesteund door de plaatselijke pers, Siebe van der Zee (directeur AVRO-TV/Radio) en zelfs de toenmalige Koningin Juliana, die tweemaal de vindplaats bezocht.

Een toevalsvondst

In december 1971 begonnen bouwers met de aanleg van een ondergronds transportsysteem op het terrein van de Hooge Burch in Zwammerdam. Dit nadat er uitgebreide opgravingen plaats hadden gevonden van het Romeinse castellum Nigrum Pullum. Het stopte daar echter niet met de archeologische vondsten. Bouwers troffen stukken oud hout aan die van een boomstamkano uit de Romeinse tijd bleken te zijn.

Maar de opgraving verliep niet zonder slag of stoot. “Schip nummer 4 lag scheef en diep in de klei. Om het schip op te graven moest een damwand rondom de vindplaats worden geslagen”, vertelt Latief. Er moest een keuze gemaakt worden: doorgaan met de bouw of een grote damwand plaatsen. “Maar het geld om de damwand te bekostigen en de schepen op te graven was er niet. Niemand wilde het bekostigen; de bouw zou doorgaan en de schepen zouden dus blijven liggen.”

Tekst loopt door onder foto

alphens.nl magazine 2023 - zwammerdamschepen latief perroti met zoons.jpg

Eerste crownfundingsactie

Dat wilde Latief koste wat het kost voorkomen. Uiteindelijk was het zijn zoontje die het vuur in hem aanwakkerde. Aan de keukentafel zei hij tegen zijn vader: “Papa, als niemand die schepen uit de grond wil halen, dan doe jij het toch?” Dat resulteerde in de eerste crowdfundingsactie van Nederland: Red het Romeinse Schip. Het doel van deze actie was om 250.000 gulden op te halen om zo de opgraving te kunnen bekostigen. Latief werd de voorvechter van de actie. Maar het begin verliep nog wel wat stroef. “De gemeente wilde niks doen. Wat moet je met oude stukken hout? Ze begrepen er niks van.” Ondanks dat hij zelf geen ervaring had met archeologische opgravingen, zette hij wel alles op alles om het geld bij elkaar te krijgen. “Ik stuurde zelfs toenmalig premier Joop den Uyl en cultuurminister Harry van Doorn een telegram. Maar dat leverde slechts een symbolische 275 gulden op”, herinnert hij zich.

De actie ging pas écht lopen toen de Alphense architect een telefoontje kreeg van AVRO-TV/Radio-directeur Siebe van der Zee. De omroep wilde ‘meer aan cultuur doen’. De in die tijd populaire actualiteitenrubriek Televizier leverde veel aandacht op voor de actie. Wereldwijd werd de opgraving besproken. Het ontging zelfs toenmalig Koningin Juliana niet. Zij zou aan de buis gekluisterd hebben gezeten. “De koningin belde mij. ‘U bent een dappere, jonge man’, zei ze. Dat weet ik nog goed.” En het bleef niet bij het telefoontje. “In januari en maart 1974 kwam ze ook langs in Zwammerdam om het schip te bewonderen. Prachtig was dat om mee te maken. Ik was helemaal ontroerd toen zij mij begroette en wij elkaar de hand gaven. Wat een energie en présence!”

Tekst loopt door onder de foto

alphens.nl magazine 2023 - zwammerdamschepen opgraving bezoek koningin.jpg

Samen met het volk

Door al deze aandacht liep de actie als een trein. Uiteindelijk werd er 280.000 gulden ingezameld door het Nederlandse volk. “Mooi om te zien was dat mensen uit alle lagen van de bevolking hun steentje bijdroegen. Zo gaf een gepensioneerde vrouw een deel van haar schamele AOW weg. En een jong meisje had samen met haar klasgenootjes een bedrag van 10 gulden en 30 cent bij elkaar verzameld. De term bestond toen nog niet, maar eigenlijk was Red het Romeinse Schip de eerste crowdfundingsactie van Nederland. We hebben echt samen - van ‘Koningin tot Lakei’, jong en oud – alles op alles gezet om een stuk vaderlandse geschiedenis veilig te stellen. Dat is toch prachtig?”

Dit artikel is eerder verschenen in de elfde editie (december 2022) van het Alphens.nl Magazine. Heb je het magazine niet ontvangen? Je kunt een exemplaar ophalen op ons kantoor aan de Raadhuisstraat 211.

Meer nieuws

Lezing vandaag 14:13

Lezing bij SamenhuiS: De kans om je leven spiritueel af te ronden

Wat heeft jouw ziel nog nodig om in overgave te kunnen gaan? Waar geloof je in, waar vertrouw je op en hoe kun je praten over jouw eigen dood? Dat zijn de levensvragen die centraal staan tijdens een bijzondere lezing van Mieke de Bruin op donderdag 26 juni bij SamenhuiS in Alphen aan den Rijn.

Vermissing vandaag 11:15

Zorgen om vermist echtpaar Paul (83) en Gerda (80) uit Alphen: “Normaal bellen ze de hele dag door”

Sinds donderdag 12 juni zijn Paul (83) en Gerda (80) Klapper uit Alphen aan den Rijn spoorloos verdwenen. Het echtpaar was onderweg naar hun tweede huis in Frankrijk, waar ze een afspraak hadden met een makelaar om de woning te verkopen. Hun dochters sloegen alarm toen zij al een dag niets van hun ouders hadden gehoord, iets wat totaal niet bij hen past. Inmiddels zijn drie dochters en twee schoonzonen zelf naar Frankrijk afgereisd om de route stap voor stap te reconstrueren.

Overige vandaag 11:07

Bospark Huisartsen - Praktijk van Rijn dinsdag 17 juni gesloten door werkzaamheden Liander

Op dinsdag 17 juni is de huisartsenpraktijk aan de Magnoliastraat in Alphen aan den Rijn de hele dag gesloten. Door werkzaamheden van netbeheerder Liander aan het hoogspanningsnetwerk wordt het pand Rijnzate, waar de praktijk is gevestigd, volledig afgesloten van elektriciteit. Hierdoor is het niet mogelijk om zorg te verlenen en is de praktijk ook telefonisch niet bereikbaar.

Winkels vandaag 10:45

De Blokker opent woensdag feestelijk haar deuren in de Aarhof

Blokker keert terug in Alphen aan den Rijn! Aanstaande woensdag, 18 juni, opent Blokker opnieuw haar deuren in precies hetzelfde pand als voorheen. Alle Alphenaren zijn van harte uitgenodigd om om 10:00 uur samen de feestelijke opening te vieren.

Advertorial Evenementen vandaag 09:22

Van Schip Alphen in de spotlights: al jaren trouwe sponsor van onze festivals

Achter elk succesvol festival staan niet alleen artiesten en bezoekers, maar ook partners die al jarenlang hun steun verlenen. Een van die onmisbare steunpilaren is Van Schip Alphen B.V. – een echt familiebedrijf dat al generaties lang betrokken is bij deze evenementen.