Eveline Verhoeve

Alphense Romeinen in Alphense musea

Er zijn langs 'ons' stukje Romeinse Limesgrens verschillende musea en bezoekerscentra die aandacht besteden aan het Romeinse verleden van de gemeente Alphen aan den Rijn. In het kader van de Nationale Museumweek van 30 maart tot en met 5 april staat hieronder een kleine bloemlezing.

Op veel plekken in de gemeente zijn archeologische opgravingen gedaan waarbij veel bijzondere Romeinse stukken zijn gevonden. Vaak is dit een goede aanleiding voor een tijdelijke of permanente expositie in een lokaal bezoekerscentrum in een van de dorpen. Sinds 2011 zijn heel veel Alphense Romeinse vondsten te zien in het Romeins Museum in Alphen-Stad. Ook zijn topstukken te bewonderen in andere grote musea, zoals het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

Romeins Museum en Archeologiehuis

In het Romeins Museum liggen vondsten uit gemeente Alphen aan den Rijn. In de entree van het Romeins Museum is een film te zien over het Romeinse verleden. De meeste tentoongestelde stukken zijn opgegraven in het Alphense centrumgebied. Maar, er ligt bijvoorbeeld ook een van de boomstamkano’s uit Zwammerdam.

Tot de intrigerende vondsten behoren een spaarpot van keramiek, een houten deur, een stuk riolering, hele grote amfora’s, mantelspelden, munten, dakpannen, borden met inscripties en nog veel meer. Naast de originele vondsten is er ook veel toegankelijke informatie. Er zijn video’s, maquettes en nagemaakte vondsten om te laten zien hoe iets er nieuw uitziet.

Op de verdieping is het Archeologiehuis Zuid-Holland gevestigd. Hier zijn vondsten uit de hele provincie vanaf de prehistorie tot de moderne tijd te zien. De meest bijzondere Romeinse vondst is een grote steen van een poortgebouw met een duidelijke inscriptie. Hieruit blijkt dat de poort in opdracht van keizer Septimius Severus in het jaar 208 is gerenoveerd.

Restauratiewerf Zwammerdam

In Restauratiewerf Zwammerdam worden de zes Schepen van Zwammerdam gerestaureerd. Deze Rijkscollectie bestaat uit drie boomstamkano’s en drie binnenvaartschepen. De schepen zijn eerder in Lelystad geconserveerd. Sinds 2015 is de collectie in Museumpark Archeon. Speciaal voor de restauratie is vervolgens de Restauratiewerf ingericht in en naast het Romeinse Badhuis.

In de werf ligt een compleet Romeins binnenvaartschip met een lengte van enige tientallen meters. Het houten schip is behoorlijk gaaf uit de zompige bodem gekomen, maar is tijdens de conservatie helemaal uit elkaar gehaald. In de Restauratiewerf worden alle schepen een voor een weer in elkaar gezet en ontbrekende delen worden nagemaakt en ingepast. Tijdens de restauratie wordt ook onderzoek gedaan door een archeoloog naar de bouwwijze en constructie van de schepen.

Naast het grote schip is een kleine maar heel interessante expositie ingericht. Op verschillende dagen zijn gidsen aanwezig.

Museumpark Archeon

De Romeinse afdeling van Museumpark Archeon bestaat uit het stadje Trajectum ad Rhenum waar Romeinse gebouwen uit heel Nederland zijn gereconstrueerd. Bijzonder zijn het botenhuis waar een replica op ware grootte van een van de Schepen van Zwammerdam ligt en de reconstructie van het eerste houten poortgebouw van castellum Albaniana in het Alphense centrumgebied. Restauratiewerf Zwammerdam is hier in het Romeinse Badhuis ondergebracht.

Het Romeins Museum is samen met het Archeologiehuis Zuid-Holland ondergebracht in een reconstructie van de Romeinse villa van Rijswijk naast de entree van Museumpark Archeon.

Het museumpark aan de Archeonlaan in Alphen aan den Rijn is maandag en dinsdag gesloten, maar op Paasmaandag open. Voor openingstijden zie Archeon.nl. De entree is met een museumjaarkaart gratis. Tijdens de Nationale Museumweek mag iedereen zijn of haar museumjaarkaart uitlenen aan iemand anders.

Bezoekerscentrum Nigrvm Pvllvm

Nigrum Pullum is het kleinste Romeinse castellum langs de Limes in Nederland. Het castellum is rond 1970 opgegraven. Na afloop van de opgravingen zijn zes Romeinse schepen gevonden. De locatie is op het terrein van Ipse de Bruggen in Zwammerdam. Naast de resten van het Romeinse fort is een bezoekerscentrum met een permanente tentoonstelling ingericht in Café de Haven. Het bezoekerscentrum kan elke dinsdagmiddag worden bezocht en er wordt naar gestreefd om ook op zaterdagmiddagen open te gaan.

Museum Hazerswoude

Naar aanleiding van de Romeinse vondsten tijdens de opgravingen in het Westvaartpark in Hazerswoude is een projectplan gemaakt. Vanaf 2025 zullen veel vondsten in het Historisch Museum in Hazerswoude-Dorp te zien zijn. Daarnaast wordt een vitrine ingericht in Hazerswoude-Rijndijk. Op dit moment worden de vondsten onderzocht en geconserveerd. Heel bijzonder zijn de Romeinse mijlpaal en een houten tabula ansata uit een Romeinse tempel.

Unesco Wereld Erfgoed

De Romeinse Limesgrens in de gemeente Alphen aan den Rijn is veertien kilometer lang en volgt de loop van de Oude Rijn. Dit betekent dat Alphen aan den Rijn een aardig onderdeel is van de Nedergermaanse Limes. Deze Romeinse grensstreek loopt van Katwijk aan de Nederlandse kust tot aan Remagen in Duitsland. De Nedergermaanse Limes is sinds 2021 een Unesco Wereld Erfgoed. De Romeinen bewonen ‘ons’ stukje Limes vanaf het jaar 40, ergens rond het jaar 275 zijn zij voorgoed vertrokken.

Op de foto’s: 
Romeinse soldaten voor de gereconstrueerde poort van Albaniana in Museumpark Archeon (boven)
Schip van Zwammerdam in Restauratiewerf Zwammerdam (onder)

Over alle informatie in dit artikel en over het Romeinse verleden van gemeente Alphen aan den Rijn is meer te lezen (en te zien) op www.RomeinsAlphen.nl

Alphense Romeinen in Alphense musea - Restauratiewerf.JPG


Stuur een nieuwsbericht in
Stuur een nieuwsbericht in
Adverteer op Alphens.nl
Adverteer op Alphens.nl

Meer nieuws

Advertorial Workshop vandaag 17:02

Kinderfilms, workshops en theater in voorjaarsvakantie

Parkvilla heeft een mooi programma samengesteld voor kinderen van verschillende leeftijden in de voorjaarsvakantie. Met films, theater, workshops én een pyjama-ontbijt. De filmtitels Red de Jungle, Op Avontuur in de Tovertuin met Woezel en Pip en Paddington in Peru zorgen voor een afwisselend filmmenu. Op 26 februari zijn er twee workshops: Stop-motion na de animatiefilm Red de Jungle en armbandjes weven geïnspireerd op Peru. De theatervoorstelling Het Kleurenmonster -met de bijbehorende dansworkshop- is bijna uitverkocht.

Bikkels on Bikes: Fietsend naar Vietnam vandaag 16:24

Toerisme op het Annapurna Circuit met Bikkels on Bikes

Een van de klachten die ik (Sven) van tevoren op internet las over het Annapurna Circuit is dat het veel te toeristisch is. De eerste drie dagen hebben we gefietst en omdat we veel over het jeeppad fietsten, zagen we daar lang niet alle hikers. Als we dan soms hikers tegenkwamen, werden we vooral aangemoedigd omdat we fietsend naar boven gingen. Ik vond het eigenlijk wel lekker als we mensen tegenkwamen; dan had je weer even iemand die je aanmoedigde.

Milieu en duurzaamheid vandaag 15:48

Leerlingen Yuverta maken wijk schoner en ontwerpen duurzame chillplek

Op vrijdag 14 februari ging het project Duurzame Wijk van start. Wethouder Gert van den Ham gaf het startsein met een opschoonactie in de buurt van Yuverta. Leerlingen prikten afval op straat en onderzochten wat er allemaal wordt weggegooid. Dit project moet hen bewust maken van hun eigen gedrag en laten zien hoe ze kunnen bijdragen aan een schone omgeving.

Overige vandaag 13:44

Kringloopwinkels vol muziek op 22 februari

Zaterdag 22 februari wordt het een muzikaal feestje in de kringloopwinkels van Stichting Kringloop Alphen! In zowel Alphen aan den Rijn als Hazerswoude-Rijndijk kun je genieten van live muziek en meedoen aan muzikale acties.

Overige vandaag 10:13

Alphense Bobby (5) geniet met zijn gezin van een onvergetelijke Opkikkerdag

Op zaterdag 15 februari beleefde Bobby (5) samen met zijn zus Zoë (7) en hun ouders een onvergetelijke Opkikkerdag, georganiseerd door Stichting Opkikker. Voor het gezin, dat dagelijks te maken heeft met de impact van Bobby’s stofwisselingsziekte, stond deze dag volledig in het teken van ontspanning, plezier en verrassingen.