Beleef Alphen: een wandeling langs de Molenviergang
Deze zomer gaat Lars (25) voor Alphens elke week op stap. ''Ik licht één activiteit uit en schrijf uitgebreid over wat ik gedaan heb. Om te ervaren wat er kan, wat er doen is, maar vooral om te ontdekken wat er te beleven is in Alphen. Ik maak stadswandelingen, bezoek het Archeon, hang in de touwen bij het klimpark en nog veel meer!” Deze week: een wandeling langs de Molenviergang.
Ik heb de afgelopen week tussen de hevige windstoten en de wispelturige luchten door, die soms opklaren met een voorzichtig zonnetje en dan weer vervallen in chagrijnige plensbuien, een dag gevonden zonder al deze extremiteiten. Een dag met een graad of 18 en droog weer. De wandeling begint net buiten Aarlanderveen en beslaat zo’n 8 kilometer.
De Molenviergang in Aarlanderveen is de enige molengang in de wereld die nog in werking is. Het voert overtollig water af naar de Oude Rijn, en dat alleen met behulp van wind, wieken en vier deskundige molenaars. Al in 1785 werd er aangevangen met de bouw.
Hollands landschap
Kraaien die opvliegen, de rust verstoren van een reiger, koeien die met een glazige blik verder gaan met kauwen als ik ze wil passeren. Soms voel ik me een indringer die hier niet thuishoort. Het leven van het platteland lijkt wel stil te staan, met alleen de wind die mijn haar uit model wappert. Verder is het uitzicht over de groene schakeringen van het gras, het vele water, natuur en dieren adembenemend; Hollandser dan dit wordt het niet.
Ik wandel richting Zwammerdam en de Oude Rijn, met onder mijn voeten door het onkruid roodbeen, met de kenmerkende rode vlekken op zijn groene blad. Als ik de Kortsteekterweg verlaat heb ik aan mijn linkerhand de Bovenmolen (molen 3). Deze molen is het hoogst gelegen en voert als laatste het water de Rijn in.
Slimme wateringenieurs
Omringd door schaapjes die wegspringen en tussen de Bovenmolen en de Middenmolen (molen 2) in kom ik langs de sifon, oftewel een onderwaterdoorgang. Hier kruist het door de Molenviergang afgevoerde water met de Grote Wetering, die het water afvoert van een hele andere polder. Bij de bouw wilden de eigenaren niet meewerken aan afvoer van een andere polder, waardoor ze het water onder De Grote Wetering door hebben gelegd. Best wel slim, die wateringenieurs in de achttiende eeuw!
Zwanenmossel
Na de Ondermolen (molen 1) kom ik een enorme schelp tegen. Via het web leert enig onderzoek mij dat ik hier van doen heb met een zwanenmossel. Dat is een zoetwatermossel die zijn voedingsstoffen haalt uit zelf gefilterd water en op de bodem van een rivier of slootje leeft. Mijn vondst van het schelpdier betekent eigenlijk goed nieuws voor de waterkwaliteit van het water van de polder, want in vervuilde wateren komen ze niet voor. Zo te zien heeft een rat, reiger of meeuw een grandioze maaltijd gehad.
Geboorte Molenviergang
Als ik Aarlanderveen uit ben en bijna klaar ben met mijn wandeling loop ik richting de Putmolen (molen 4). Hier ligt het waterpeil maar liefst 4,45 meter onder NAP. De telling is een beetje gek, want ze dachten bij de bouw van de molens dat het droogmalen van 500 hectare polder afdoende was met 3 molens. Helaas, daar hadden ze zich in vergist. Wat overbleef was een enorme plas water op het laagstgelegen deel van de polder. Om dat op te lossen is er in het jaar 1801 de Putmolen gebouwd en daarmee was de geboorte van de Molenviergang een feit.
Benieuwd naar andere activiteiten die je kunt ondernemen in Alphen en omgeving? Hier lees je over alle plekken die Lars bezoekt.