De coalitie tussen GroenLinks, Nieuw Elan en CDA is in de raadsvergadering van donderdagavond 27 januari 2022 gesneuveld. Breekpunt van de coalitie was het aanwijzen van de hele Gnephoekpolder als ontwikkellocatie voor woningbouw.
Dit was de strekking van twee amendementen die de VVD indiende, en waar coalitiepartijen Nieuw Elan en CDA mee instemden. De afspraak uit het coalitieakkoord dat woningbouw alleen mogelijk zou zijn aan de hoger gelegen zuidkant van de Gnephoek, is daarmee geschonden. GroenLinks is daarom uit de coalitie gestapt.
Het coalitieakkoord
Het behoud van de Gnephoekpolder is altijd belangrijk geweest voor GroenLinks. GroenLinks fractievoorzitter René Driesen legt uit: "De polder is een weidevogelgebied en deels een stiltegebied en heeft een prachtig venster op het veenweidegebied. GroenLinks wil woningen bouwen, alleen niet op deze locatie maar onder andere in het industriegebied. Daarnaast is het juist omdat de woningnood hoog is een slecht idee om de polder als bouwlocatie te kiezen. De provincie beschermt de polder, dus dat wordt jarenlang steggelen terwijl er nú betaalbare woningen moeten worden gebouwd. Bovendien zouden woningen in de polder duur worden vanwege een slappe bodem, een gebrek aan infrastructuur en een diepe ligging met bijbehorend overstromingsgevaar."
Toen GroenLinks in 2018 een coalitie sloot met Nieuw Elan en CDA, moest de partij een compromis sluiten. In het coalitieakkoord is daarom afgesproken de mogelijkheid te bieden voor woningbouw aan de wat hoger gelegen zuidkant van de Gnephoek, de strook langs de Oude Rijn binnen de kleine bypass. Volgens GroenLinks was dit een klein en minder waardevol gedeelte van de polder. "We zijn daarmee over onze schaduw heen gesprongen, om de rest van de polder onaangetast te laten", aldus Driesen.
De amendementen
Tijdens de raadsvergadering van donderdagavond 27 januari 2022 diende de VVD twee amendementen in op de Woonvisie en een amendement op de Omgevingsvisie. De strekking van beide amendementen was dat de Gnephoekpolder moet worden geschrapt als ‘zoekgebied’ voor woningbouw en in zijn geheel moet worden aangemerkt als ‘ontwikkelgebied’. Daarmee is een volgende stap gezet op de weg naar het volbouwen van de Gnephoek en is er minder onderzoek en besluitvorming nodig. Hiermee stemden Nieuw Elan en CDA in. GroenLinks raadslid Marijke Kottenhagen legt uit dat dit leidde tot ontsteltenis binnen de fractie van GroenLinks. Deze amendementen druisen tegen het coalitieakkoord in. De partij vond deze actie onaanvaardbaar en besloot uit de coalitie te stappen.
Teleurstelling
Fractievoorzitter René Driesen vertelt over het gevoel binnen GroenLinks: "We zijn diep teleurgesteld. Voor ons geldt: afspraak is afspraak. Je zet niet zomaar je handtekening onder een bestuursakkoord. We zijn vol vertrouwen in de coalitie gestapt. Dat vertrouwen werd al enige tijd ondermijnd door diverse uitspraken in de media van wethouder Van As en CDA-fractielid Jeroen van Gool, over het bebouwen van de hele Gnephoek. Door in te stemmen met het amendement van de VVD hebben CDA en Nieuw Elan duidelijk gemaakt waar zij staan en is het akkoord gebroken. Als fractie zullen wij nu onze eigen weg gaan."
Vertrek wethouder
Het terugtrekken van GroenLinks uit de coalitie betekent ook dat GroenLinks wethouder Erik van Zuylen opstapt. Hij was tot nu verantwoordelijk was voor de portefeuilles Cultuur, Duurzaamheid, Natuurbeleid, Milieu, Afval, Dierenwelzijn en Vergunningen. Van Zuylen: "Als één van de onderhandelaars voel ik me ook gebonden aan het gesloten akkoord. De samenwerking in het college is goed geweest en we hebben samen veel bereikt. Maar uiteindelijk is het essentieel dat je kunt vertrouwen op de vastgelegde afspraken. Dat vertrouwen is hiermee geschonden, waardoor de basis voor verdere samenwerking ontbreekt."