De metamorfose van Vogelpark Avifauna in 70 jaar: van hokjes naar habitats
In 1949 begon het vogelpark met een verzameling sierlijke vogels in de tuin van hoedenmaker Gerard van den Brink, die hun veren in zijn hoeden verwerkte. Veel Alphenaren waren nieuwsgierig naar de bijzondere dieren die rond het woonhuis (het tegenwoordige restaurant) liepen. Op verzoek van de burgemeester stelde Van den Brink zijn collectie daarom een dag toegankelijk voor publiek, dat massaal toestroomde. Dit enthousiasme rook naar kansen, dus opende Van den Brink in 1950 het allereerste vogelpark ter wereld, hier in Alphen aan den Rijn.
 v2.gif)
Exotische ideeën
“Op oude foto’s zie je hoe struisvogels hun kopjes uit grote kratten steken, terwijl ze in de haven worden uitgeladen”, vertelt woordvoeder Pamela Stolze. “De zonen van Van den Brink waren ieder naar een ander werelddeel gestuurd, met de opdracht om bijzondere vogels mee terug te nemen – die kon je toen nog gewoon kopen. Een wereld van verschil met hoe het nu gaat: wilde vogels zijn nu gelukkig geen legale marktwaar meer, maar worden via nationale en mondiale programma’s in parken als deze geboren, geregistreerd en toegewezen aan de meest geschikte locatie. Zo blijft het geboortecijfer op peil en is het voortbestaan van de soort gewaarborgd.”
Toch spraken die vroege jaren vijftig ook tot de verbeelding. Als echte ondernemer had Van den Brink grote plannen. Misschien iets té groot voor het toen nog kleine dorpje Alphen aan den Rijn. “Er werd flink geïnvesteerd in de vogels en de opzet van het park. Ook werden er grote concerten bij de vijver georganiseerd. Al die muzikanten en toeschouwers ’s avonds rond het water: dat moet een prachtig evenement zijn geweest.” Alle inzet ten spijt kwam het park niet uit de kosten, en ging het in 1953 failliet.
Een echt gezinspark
Gelukkig stond een andere ondernemersfamilie klaar om met frisse energie het roer over te nemen. De bekende familie Van der Valk had anno 1956 een stuk of zes restaurants, en zag wel heil in het uitbaten van het park.
Binnen een paar jaar liep het vogelpark op rolletjes, met een voorname rol voor de specialiteit van de familie Van der Valk: horeca. Ook Van der Valks liefde voor oud-Hollandse elementen kreeg een plek in het park. Zo verscheen er bijvoorbeeld een replica van de Waterpoort uit Sneek, gemaakt van stenen van oude Friese boerderijen.
Het park breidde gestaag uit met steeds meer diersoorten, maar ook een rederij, een hotel en een steeds grotere speeltuin, waardoor een bezoek aan Avifauna een geliefd uitje werd voor gezinnen binnen én buiten de regio.
Tekst loopt door onder de foto
.v1.jpg)
Van beschouwen naar beleven
Tot in de jaren tachtig lag de nadruk op zo veel mogelijk diersoorten verzamelen, omdat dat was wat de mensen wilden zien. Op een gegeven moment verbleven er wel 450 soorten vogels en andere dieren, maar ze hadden maar weinig ruimte. Stolze vertelt: “Bezoekers kwamen dan kijken naar een paartje vogels dat maar een beetje in een kooitje zat te zitten. Maar het besef kwam dat dat eigenlijk zowel qua dierenwelzijn als qua bezoekerservaring niet ideaal was.
Daarom besloten we grotere en betere verblijven te creëren, waarin de natuurlijke habitat werd nagebootst. Ieder jaar zetten we daar weer een stapje in. Inmiddels hebben we bijvoorbeeld de jungle van de Tropenhal, het Australische verblijf vol Lori’s, het Madagaskarverblijf met ringstaartmaki’s en het Nuboso-eiland met verschillende dwergapen. De verdeling in zo natuurlijk mogelijke biotopen heeft veel voordelen: zo kunnen de soorten er in groepen leven en wonen er verschillende soorten bij elkaar, net als in het wild.
Ook kunnen mensen nu tussen de vogels lopen en hun gedrag van dichtbij bekijken, waardoor een bezoek veel meer dan vroeger een beleving is. Een andere verandering is dat het park sinds 2012 een stichting is, zodat alle winst ten goede komt aan de dieren. Kortom: er is veel veranderd sinds het ophokken van struisvogels in de jaren vijftig, en er blijven dingen veranderen – deze winter bouwen we bijvoorbeeld een hele grote volière voor Stellers zeearenden. Daardoor is het hier nooit saai!”
Dit artikel is eerder verschenen in de negende editie (december 2020) van het Alphens.nl Magazine. Heb je het magazine niet ontvangen? Je kunt een exemplaar ophalen op ons kantoor aan de Raadhuisstraat 211.
