Gemeente Alphen aan den Rijn gaat een kleine 25 miljoen bezuinigen
Van de totale gemeentelijke begroting van 500 miljoen staat van ongeveer 350 miljoen vast waar dit aan uitgegeven wordt. Van de overige 150 miljoen moet een kleine 25 miljoen af. Dit kan door te bezuinigen en dit kan door lastenverzwaring voor de inwoners. Wat het wordt, besluit de gemeenteraad in haar vergadering van 4 juli waarin de Kadernota wordt behandeld.
Burgemeester Liesbeth Spies, wethouder Gert van den Ham en raadslid Ernst-Jan Straver, voorzitter van de tijdelijke raadswerkgroep financiën, melden dat gemeente Alphen aan den Rijn er financieel slecht voorstaat. Net als alle andere Nederlandse gemeenten. Er moet zwaar worden bezuinigd. "Elke gemeente heeft hier buikpijn van", zegt Spies. Van den Ham legt uit dat de afgelopen maanden is gezocht naar posten waarop bezuinigd kan worden. "Daarbij gaan we uit van een worst case scenario. Daarom moeten we zoeken naar een kleine 25 miljoen euro."
Straver heeft de afgelopen maanden een werkgroep van de politieke fracties voorgezeten. "We zijn blij dat in onze gemeente de gemeenteraad vroegtijdig kan meedenken over bezuinigingen. Het tekort is structureel, dus het komt elk jaar terug. Als raad hebben we samen met adviesbureau Berenschot, een ploeg van 120 ambtenaren en het college alle financiën doorgelicht. Daarna zijn er sessies gehouden om met oplossingen te komen. Deze zijn uitdrukkelijk technisch, dat wil zeggen dat we naar de mogelijkheden hebben gekeken. De politieke keuze volgt in juni en juli als we naar de wenselijkheid van maatregelen kijken."
Zestig maatregelen
De fracties hebben in de verschillende sessies uiteindelijk zestig maatregelen gevonden voor een totaal bedrag van tussen 17 en 18 miljoen. "Daar zitten posten tussen van een paar duizend euro", zegt Straver. De positieve benadering is: "Gezien het gelopen traject weten de raadsleden behoorlijk goed waar het over gaat. De fracties hebben financieel inzicht gekregen."
Dat was ook nodig, omdat in het verleden de financiële kennis niet altijd even goed was. Bovendien kan lang niet elke gemeentelijke uitgave omlaag. Een groot deel van het bedrag op de begroting staat vast en daar kan geen enkele gemeente onderuit. Het gaat dan om geoormerkt geld bestemd voor een bepaald doel of om wettelijke regels. "De knoppen waar we aan kunnen draaien, zijn die waar wij als gemeenteraad zelf van hebben bepaald hoeveel we eraan uitgeven."
Bezuinigen of lastenverzwaring
Naast de 17 tot 18 miljoen die de raad in de begroting heeft gevonden, heeft adviesbureau Berenschot 25 tot 30 miljoen gevonden in de gemeentelijke organisatie en het college heeft in de eigen portefeuilles ongeveer 10 miljoen gevonden. "Als een bepaalde post drie keer oppiept, dan is het voor de hand liggend dat daar een bezuiniging komt", zegt Van den Ham. "De raad is nu klaar. Het college gaat een voorzet maken. En in de Kadernota zitten de voorstellen." Van den Ham voegt hieraan toe dat hij hoopt dat er nog een handreiking van het Rijk komt als het nieuwe kabinet is gevormd: "We verwachten hier wel iets uit, een paar miljoen zou mooi zijn."
Als er niet genoeg bezuinigd kan worden, is de volgende optie lastenverzwaring voor de inwoners. "We kunnen leges dekkend maken", zegt Spies. "Er zijn een paar posten die niet kostendekkend zijn." Ook kan de Onroerend Zaak Belasting (OZB) worden verhoogd.
Gemeentefonds
In heel Nederland worden alle gemeenten zwaar getroffen door een forse korting op het Gemeentefonds. Uit dit fonds betaalt de Rijksoverheid de gemeenten voor het uitvoeren van alle taken. Hier komt een gering bedrag bovenop uit gemeentelijke belastingen. Meer inkomsten heeft een gemeente niet. Nu het Rijk 3 miljard minder in het Gemeentefonds doet, zullen alle gemeenten zwaar moeten bezuinigen. "De pijn is voor elke gemeente naar verhouding", zegt wethouder financiën Gert van den Ham. "Iedere gemeente moet fors aan de bak met bezuinigingen en lastenverzwaring voor de inwoners."
Hoe nu verder
De raadswerkgroep is deze week ontbonden. Het college van burgemeester en wethouders zal nu een verantwoorde keuze moeten maken. De wethouder financiën zal de bezuinigingen in de Kadernota verwerken. Vervolgens bespreken de politieke fracties de gemaakte keuzes in juni in een of twee raadscommissievergaderingen. De gemeenteraad zal vervolgens op 4 juli besluiten hoe gemeente Alphen aan den Rijn gaat bezuinigingen en waarop.
Op de foto van links naar rechts raadslid Ernst-Jan Straver, burgemeester Liesbeth Spies en wethouder financiën Gert van den Ham.
