MINERVA Burgemeester
Het gedoe rond burgemeester Spies houdt de gemoederen de hele week al bezig. In eerste instantie ging het over hoeveel er aan neveninkomsten moet worden afgedragen. Vervolgens bleek de lokale gedragscode niet in overeenstemming te zijn met de gemeentewet. En nu zijn een paar oppositiepartijen ook uit op het hoofd van coalitieleider André de Jeu.
Als juristen, zowel intern als extern, zeggen dat de gemeentewet boven de gedragscode gaat en zij zetten dat zwart op wit, dan geloof ik dat. Als de burgemeester zegt dat zij niet wist wat er in die gedragscode staat, dan geloof ik dat ook. Als raadsleden melden zich niet te kunnen herinneren hoe dat ook alweer zit met die gedragscode, en vooral niet weten wat erin staat, dan geloof ik dat ook.
Betekent dat dat we een waardeloos gemeentebestuur hebben? Nee, naar mijn mening niet. Het betekent dat we een politiek en bestuurlijk systeem hebben waar nogal wat haken en ogen aan zitten.
Alle raadsleden zijn vrijwilligers. Dus zijn zij geen deskundigen op de vele terreinen waarop politieke besluiten moeten vallen. Het zijn gekozen volksvertegenwoordigers die afhankelijk zijn van een goede inhoudelijke uitleg van ambtenaren en wethouders.
Wethouders komen uit politieke partijen, dat is niet verplicht maar werkt wel zo. Zij moeten de politieke besluiten van de hele gemeenteraad vertalen naar beleid op hoofdlijnen. Ook zij zijn verder afhankelijk van het goede werk van ambtenaren. Inhoudelijk en vertaald naar beleid en op de uitvoering.
Hoewel een burgemeester boven de partijen staat, is ook deze meestal afkomstig uit een van de politieke partijen. Er bestaat geen opleiding om voor het burgemeestersambt te leren. Of je een goede burgemeester bent, hangt vooral af van je persoonlijkheid.
Het gedoe van de afgelopen week maakt pijnlijk duidelijk wat er gebeurt als ambtenaren falen, als de adviezen niet kloppen en als de uitvoering rammelt.
De kiem van de 'affaire Spies' zit in het falen van burgemeester Bruinsma en griffier Paul van Ruitenbeek die in 2013/2014 een gedragscode hebben afgeleverd waar elke jurist zo gaten in kan schieten. Zelfs als je geen jurist bent, trouwens. De nieuwe gemeenteraad heeft dat niet gezien. In de jaren daarna hebben alle gemeentesecretarissen en griffiers ook niet gezien dat die gedragscode rammelt van de fouten.
Het gevolg kan straks echter zijn dat een fijne burgemeester zo zwaar onder vuur ligt dat we haar kwijtraken. Of je dat moet willen voor Alphen aan den Rijn? Ik denk van niet en ik hoop dat de gemeenteraad dat ook niet denkt.
