MINERVA Leerachterstanden
Wij als maatschappij zijn veel te veel gesteld op gemiddelden. Zodra we een gemiddelde hebben berekend, wordt dat binnen de kortste keren tot norm verheven. En iedereen die niet op de norm presteert, daar mankeert iets aan.
Neem nu het fenomeen ‘leerachterstanden’. Ineens is heel schoolgaand Nederland van de kleuterklas tot aan de universiteit behept met een leerachterstand. Als je een beetje verder denkt dan je neus lang is, dan weet je dat dat onmogelijk is.
Waarop heeft de complete Nederlandse jeugd dan een achterstand? Niet op klasgenoten, want die zitten in hetzelfde schuitje. Niet op buitenlandse jongeren, want die zitten ook in hetzelfde schuitje.
Wellicht op vorige en volgende generaties dan? Dat is ook onzin. Op de lange termijn van een leven vlakt dat beetje meer of minder gewoon uit. Bovendien zijn we een samenleving van specialisten en kiezen de meeste jongeren straks een richting waar ze goed in zijn.
Elk gemiddelde, en daarmee elke norm, is een onhaalbaar iets. Want: wie is er nu gemiddeld? Niemand toch? We zijn allemaal uniek. We presteren uniek. We hebben unieke eigenschappen. En we zijn zeker niet afwijkend, alleen maar omdat we niet gemiddeld zijn.
Ergens onderweg zijn we het besef kwijtgeraakt dat je mensen niet langs een al dan niet imaginaire meetlat kunt leggen. We doen dat als maatschappij toch en zo is een hele generatie gelabeld met allerlei afwijkingen van de norm, het gemiddelde.
Sowieso werden steeds meer mensen, jong en oud, van een net label voorzien. ADHD, autisme, hoogbegaafd, zwakbegaafd, dyslectisch, noem ze maar op. Nu is het mooie van een label dat het je inzicht geeft in de meer of mindere mate waarin je bepaalde eigenschappen bezit. Het lelijke is dat elke afwijking van het gemiddelde meteen gemedicaliseerd wordt. Al was het maar omdat je een diagnose nodig hebt om hulp te krijgen. Vaak hele simpele hulp trouwens.
Er wordt op scholen en bij de overheid inmiddels gesproken over het bijstellen van de verwachtingen. Laten we alle kinderen maar gewoon in hun eigen klas laten zitten en verder gaan waar we voor de coronamaatregelen waren gebleven.
Lijkt mij een goed idee. Gewoon straks weer naar school en verder gaan waar je gebleven was. Niks achterstanden op de schoolboeken inlopen. Niks in de zomervakantie bijles krijgen.
En: veel waardering geven aan alle andere dingen die het afgelopen jaar zijn geleerd. Bijvoorbeeld dat die school zo vervelend nog niet is. Of de waarde van vriendschappen. Of alle huishoudelijke klusjes die je als kind ineens beheerst. Of de online vaardigheden die iedereen heeft opgedaan. De oma’s en opa’s, de ouders en de kinderen.
En verder?
Niet meer leuteren over leerachterstanden, maar wel werken aan het gebruiken van alles wat er dan wel is geleerd.
