Oud Alphen: Alphen aan den Rijn als verbindingspunt in oorlogstijd
Gedurende de Tweede Wereldoorlog was Alphen aan den Rijn een belangrijke plek. Niet als strijdtoneel, maar vanwege de ligging. Doordat Alphen een belangrijk verbindingspunt vormde tussen grote steden, hadden incidenten een flinke impact.
Eén van de incidenten vond plaats op 14 mei 1940. Het ging om een bombardement op Koudekerk en Hazerswoude. Hierbij vielen 25 doden. Beide dorpen bleven vernield achter. Dit incident maakte behoorlijk wat indruk op Alphenaren, zou Alphen het volgende slachtoffer worden van een bombardement? Desondanks (of misschien wel dankzij) lieten Alphenaren zich van hun meest gastvrije kant zien. Alphen werd namelijk aangewezen als uitwijkplaats voor de burgers van de Betuwe.
Alphen als nieuwe uitwijkplaats
In eerste instantie zouden deze vluchtelingen naar Gouda gaan. Daar heerste echter een geprikkelde sfeer, waardoor het ontvangst niet prettig was. Daarnaast kregen inwoners uit Rotterdam, Gouda als uitwijkplaats aangewezen. De Betuwenaren verkasten daarom naar Alphen, waar ze zich op 14 mei 1940 met 9.500 mensen verzamelden op het Sint-Jorisplein.Ze werden opgevangen bij het Burgemeester Visserpark. En dat moet een chaotisch tafereel zijn geweest. Het wemelde van de mensen, iedereen liep kriskras door elkaar heen. Ouders zochten hun kinderen en kinderen zochten hun ouders.
De rust keerde weder toen na de registratie mannen, vrouwen en kinderen in rijen werden opgesteld. De Betuwse vluchtelingen trokken samen met de evacuatiecommissie door de straten van Alphen, op zoek naar onderdak. Dat waren spannende momenten voor de Betuwnaren: zouden ze als gezin bij elkaar blijven? Zouden ze hier wél veilig zijn? Alphen liet in deze situatie haar gastvrijheid zien aan de vluchtelingen en schoot gelijk te hulp.
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Bombardement op de Steekterweg
De enige verbindingsweg van Alphen met Utrecht of Gouda liep over de Steekterweg. Op 14 mei 1940 was het langs deze weg een complete chaos. Dit kwam omdat de vele evacuees uit de Betuwe op weg waren naar het westen van Nederland. Op hetzelfde moment was er een Nederlandse militaire colonne die naar het oosten van Nederland ging. Tegelijkertijd kwamen er ook vluchtelingen uit Rotterdam die naar andere delen van het land wilden gaan.
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Op het moment van de opstopping vlogen er Duitse vliegtuigen over Alphen. Zij hadden niet de intentie om Alphen te bombarderen, maar het gebeurde toch. Waarom? De Nederlandse militairen schoten op de Duitse vliegtuigen. Hierop keerden de vliegtuigen om en vlogen naar de Steekterweg.
Na het schieten van de Nederlandse militaire colonne ontstond er paniek op de Steekterweg. De Nederlanders vluchtten de polder inhopend dat ze op die manier genoeg dekking konden zoeken. Ze zochten onder andere dekking in sloten, kuilen in het weiland en schuurtjes. Midden in de verkeersontstopping lieten de Duitse piloten hun bommen vallen. Bij de bomaanslag kwamen 16 Nederlanders om het leven.
Meer weten over het verleden van Alphen aan den Rijn? Lees alle artikelen van onze rubriek Oud Alphen.
