In de zeventiende en achttiende eeuw waren in Alphen veel buitenplaatsen te vinden. Ongetwijfeld de mooiste buitenplaats was Brittenrust, wat iets voorbij de Julianabrug lag.
Steden werden in de zestiende en zeventiende eeuw steeds belangrijker. Verblijven in de steden was in de warme periode alleen geen pretje. De grachten, die eigenlijk open riolen waren in die tijd, gingen dan behoorlijk stinken. Rijke stedelingen trokken in de zomer daarom graag de stad uit. Zo raakten buitenplaatsen in de mode. Deze zomerhuizen op het platteland waren voorzien van moes- en siertuinen, boomgaarden, paardenstallen, theekoepels en hadden vaak landbouwgrond met een boerderij.
In Alphen bevonden zich behoorlijk wat van deze buitenplaatsen, voornamelijk langs de Oude Rijn. Volgens een overzicht stonden hier in de achttiende eeuw 46 buitenplaatsen. De bewoners kwamen uit steden als Leiden, Gouda, Woerden, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Diners, picknicks, feesten en theepartijtjes voor vrienden en familie die kwamen logeren, jagen, paardrijden, boottochtjes maken op de rivier, wandelen in de prachtige tuinen, spelletjes spelen en muziek maken – de bewoners genoten op de buitenplaatsen van het goede leven.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Buitenplaats Brittenrust
Brittenrust is regelmatig ‘de schoonste buitenplaats tusschen Leiden en Woerden’ genoemd, ook in buitenlandse reisverslagen uit onder meer Engeland en Zwitserland. In de zestiende eeuw bestond deze buitenplaats al onder de naam ‘Huis Arckom’. Eigenaar Johannes Allongius, die als diplomaat in Engeland had gewerkt, bouwde het huis langs de Rijn aan de huidige Wilhelminalaan, iets voorbij de Julianabrug.
Een stalling, koetshuis, orangerie, schuitenhuis, koepel, menagerie, hokken, duivenhuizen, schuren, vishouders, viswaters en visrijke vijvers, schuiten, pramen, beelden, vazen, tuinsieraden, orangebomen, kassen, exotische planten, groentetuin, boomgaard, weilanden en hooibergen. Brittenrust had praktisch alles. Een enorme vijver liep vanaf het huis parallel aan de rivier richting het Alphense centrum. Het haventje aan de Arubastraat/ Bonairestraat herinnert nog aan de vijver.
Er gingen geruchten dat het er spookte. Oude inwoners van Alphen vertelden dat het onder de vloer van de grote zaal niet pluis was. Toen de vloer werd uitgebroken en er niets werd gevonden, verhuisde het spook naar de plafonds. De seances werden zo talrijk en onrustbarend, dat de laatste eigenaar, ten einde raad, het huis in 1802 liet slopen.
Meer weten over het verleden van Alphen aan den Rijn? Lees alle artikelen van onze rubriek Oud Alphen.
