Oud Alphen: de Hooftstraat ontwikkelde zich van straat met boerderijen naar winkel-woonstraat
Sinds 2018 heeft Alphen een gloednieuwe winkelstraat: de Hooftstraat. Maar de straat zelf is al heel oud. En wist je dat de straatnaam niet afgeleid is van 'hoofd' als belangrijkste weg, maar van de vrouw van Cornelis de Vlaming, Claesje Hooft?
Alphen aan den Rijn mag tegenwoordig wel de omvang van een stad hebben, eigenlijk zijn het nog altijd drie dorpen: Alphen Dorp, Oudshoorn en Aarlanderveen. Deze dorpen hadden verschillende karakters en dat is nu vaak nog steeds het geval. Er is niet sprake van één geheel.
Aan de Hoge Zijde bevond zich Alphen Dorp. Dit werd ook wel het vierkante dorp genoemd, omdat daar in 1660 een omloopkanaal was gegraven. Hier woonden de meeste mensen en zetelde ook het stadsbestuur. Oudshoorn was een groot lintdorp langs de Oude Rijn. Aarlanderveen lag direct naast Oudshoorn met als grens het riviertje de Aar.
Claesje Hooft
In het dorp Oudshoorn was de Hooftstraat de belangrijkste straat. Maar de naam van de straat staat niet voor de hoofdstraat van Oudshoorn. Veel mensen kennen het verhaal erachter niet, daarom lichten we dat graag toe. Ambachtsheer Cornelis de Vlaming kreeg in 1663 van de Staten Holland en West-Friesland toestemming om in Oudshoorn een kerk te bouwen. Zijn vrouw was Claesje Hooft en naar haar is de Hooftstraat vernoemd.
Tekst loopt door onder de foto's
Historische rommelbouw
Oorspronkelijk waren in de Hooftstraat alleen wat boerderijtjes te vinden, maar later kwamen daar houten huizen voor in de plaats. Er ontstond ook wat industrie langs de Oude Rijn. In de huisjes kwamen vakwerklieden te zitten, waar ook nog spullen van teruggevonden zijn. De houten huisjes werden op den duur vervangen door stenen huizen. Zo is de Hooftstraat verworden tot een winkel-woonstraat, een soort ‘historische rommelbouw’.
Herberg als postgebouw
De in de Hooftstraat gevestigde Herberg De Prins van Oranje heeft ook een belangrijke rol gespeeld. In de 17e eeuw kwamen postiljons met de post en die werden vervolgens in de herberg gesorteerd. Het postvervoer ging in die tijd nog met paarden, die dan van Den Haag naar Alphen liepen. Daar ging de koetsier wat innemen, om vervolgens met verse paarden zijn weg voort te zetten. Het postgebouw is in dit stukje Hooftstraat ontstaan. Later is het naar de andere kant van Alphen verplaatst.
Archeologische opgravingen
In 2015 hebben de oude panden aan de Hooftstraat plaats gemaakt voor een nieuw stadshart. Voordat de nieuwbouw van start ging, zijn archeologen aan de slag gegaan met het opgravingen en onderzoeken van allerlei voorwerpen en sporen die verborgen lagen onder de Hooftstraat. Archeologen vonden bovenaan resten uit de 19e en 20e eeuw, daaronder voeren de archeologische resten van de bebouwing zelfs terug tot de 15e eeuw. Hierdoor is meer bekend geworden over het wonen en leven aan deze straat door de eeuwen heen.
Meer weten over het verleden van Alphen aan den Rijn? Lees alle artikelen van onze rubriek Oud Alphen.