Oud Alphen: Het omloopkanaal zorgde voor minder opstoppingen rond de Alphense brug
Tot en met de 18e eeuw stond de Oude Rijn in open verbinding met de zee. In Alphen aan den Rijn zorgde dit iedere dag, tweemaal per dag, voor eb en vloed. Bij laag water stond er zo weinig water in de Rijn, dat zwaar geladen schepen de Alphense brug niet konden passeren. De schepen moesten dan wachten tot het weer hoogwater was voordat zij het centrum konden passeren.
Dit zorgde voor opstoppingen rond de Alphense brug. Om ervoor te zorgen dat een deel van de schepen wel kon doorvaren is er in de 17e eeuw een omloopkanaal gegraven. Ongeladen schepen konden via het omloopkanaal de opstoppingen vermijden.
Het omloopkanaal kreeg in de 19e eeuw een aftakking richting het station. Daar werd een haventje aangelegd voor de aanvoer van kolen voor de treinen en voor verder transport van landbouwproducten uit de polder per spoor. In de Prins Bernhardlaan lag toen de Kievitsbrug, genoemd naar de naastgelegen boerderij.
De Molenvliet
De Molenvliet liep van het omloopkanaal in het centrum richting de polder. Bij de rotonde naast de spoorwegovergang naar Kerk en Zanen stond de Grote Molen / Kerkmolen, die het overtollige water naar de Molenvliet pompte.
Op de kaart is te zien, dat de Molenvliet in het omloopkanaal uitkwam. De Molenvliet, tegenwoordig nog een klein slootje, werd toen nog gebruikt voor scheepvaart. Vanuit het centrum konden boten de Molenvliet opvaren via een sluisje, dat achter de Castellumstraat lag en via de Paradijslaan kon worden ingevaren.
Waar de Molenvliet vroeger liep is nog de zien aan een klein inham in het omloopkanaal ter hoogte van de Castellumstraat.
Gemiste kans
Het omloopkanaal is grotendeels nog in takt, al kan er niet meer gevaren kan worden. Volgens velen Alphenaren een gemiste kans bij de grootschalige herinrichting van de Hoge Zijde. Het omloopkanaal loopt vanaf de Oude Rijn bij het Schoutenhuis in de Julianastraat via de Paradijslaan onder de Castellumstraat weer terug naar de Rijn.
Meer weten over het verleden van Alphen aan den Rijn? Lees alle artikelen van onze rubriek Oud Alphen.