ROMEINEN Amforen
Amforen zijn grote kruiken met twee oren en een spits toelopende onderkant. Ze zijn voor de Romeinen heel belangrijk voor opslag en vervoer van vooral voedsel. In het Alphense stadshart zijn fragmenten opgegraven van een aantal verschillende typen amforen.
 v2.gif)
De in Albaniana gevonden grote vrachtamforen werden gebruikt om olie uit Spanje te exporteren. De olie werd over het algemeen langs de Atlantische kust in zeewaardige schepen vervoerd. De Romeinse oliehandelaar Avitus uit Baetica, een streek in het zuiden van Spanje, verhandelde zijn olie tot in Brittania en, zo blijkt, dus ook naar de forten langs de Rijn in Germania Inferior.
De olie werd al in de beginjaren van Albaniana bij het Alphense fort afgeleverd. Dat weten we omdat sommige amforen in de eerste helft van de eerste eeuw zijn gemaakt. Andere amforen stammen uit de jaren 149 en 154. Dat is te lezen in opgeschilderde inscripties.
De grote amforen hebben een bolle buik en een spits toelopende onderkant. Een bekender type zijn de slankere amforen die een duidelijke punt aan de onderkant hebben. Vrachtamforen werden opgeslagen in houten stellingen.
De middelgrote amforen waren, in tegenstelling tot de vrachtamforen, voorzien van een standring. Deze amforen hebben een verschillende herkomst. Onder meer uit het Scheldegebied. Ook zijn scherven van amforen gevonden die behalve in Alphen ook voorkomen in Zwammerdam en Woerden.
Behalve olie werd in amforen vooral ook wijn en vissaus vervoerd. Daarnaast zijn de grote vrachtamforen ook heel geschikt voor het vervoer van allerlei graansoorten. Al deze producten werden door het hele Romeinse Rijk verhandeld. Tot in alle uithoeken en grenzen zoals langs de Limes.
Ruim de helft van de aardewerkvondsten in het centrum van Alphen aan den Rijn is van amforen en kruiken. Waarschijnlijk komt dit omdat deze vrij groot zijn en dus meer scherven opleveren. Ook gaat het om relatief stevig en dikwandig aardewerk waar sneller een herkenbare scherf van overblijft.
Tijdens de opgravingen van het Alphense castellum zijn in totaal 27.008 fragmenten beoordeeld. Hiervan zijn slechts 585 scherven niet op een Romeinse draaischijf gemaakt. Een deel van deze handgemaakte scherven zijn van kustaardewerk waarin zout werd vervoerd en opgeslagen.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
