ROMEINEN Bronzen steelpan
Romeins voedsel lijkt op dat van ons. Ook de manier om voedsel te bereiden lijkt op die van ons. Eigenlijk is het natuurlijk andersom. Dus het bereiden gaat net als toen nog steeds in een oven, op het vuur en in een pan. Al koken wij niet meer in een bronzen steelpan.
Bij de opgravingen in het Alphense stadshart is onder meer een hele gave bronzen steelpan opgegraven. De pan is niet gevonden in castellum Albaniana, maar buiten de muren van dit fort daar waar het kampdorp lag. Daarmee is deze steelpan mogelijk in een gewone burger huishouding gebruikt.
Het is echter ook een bekend type pan waar legionairs hun potje in kookten. Zij hingen de pan met een koord aan hun knapzak als zij onderweg waren en in het fort in hun eigen barak aan de muur. De mogelijkheid dat de pan door een legionair is verloren of achtergelaten, is er dus ook.
Gewone Romeinen leefden in een gewoon huis. Meestal met een winkel aan de straatkant, vaak een werkplaats aan de achterkant en de keuken en kamers in het midden. Een Romeinse keuken had een kookplaats, een werktafel en meestal een latrine, de wc zouden wij zeggen. Aan de muur hingen planken. Op de planken stonden aardewerken en metalen potten, schalen en soms glaswerk. En aan een spijker hingen de steelpannen (foto).
In de barakken van de soldaten had elke eenheid van acht legionairs een eigen onderkomen met een verblijfsruimte met slaapplaatsen. Daar was ook een haard met een kookplaats en een tafel. De voorruimte werd gebruikt als opslag voor bepantsering en wapens.
De bronzen steelpan die in Alphen aan den Rijn is gevonden, is een kleine ronde pan met een platte brede steel. De bronzen pan, type casserol, is gegoten. Zowel de steel als de bodem hebben een profiel. In de brede platte steel zit een ruim gat. De pan is gedateerd tussen 70 en 270 na Christus.
De originele pan is te zien in het Romeins Museum (Archeologiehuis) bij Museumpark Archeon.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.