.gif)
ROMEINEN Helm
Een belangrijk uitrustingsstuk van een Romeinse soldaat is de helm. Na de lorica segmentata, het platenpantser, is de helm waarschijnlijk een van de meest herkenbare onderdelen van het uniform. De helm is net als het pantser gemaakt van ijzer met bronzen onderdelen.
Zonder helm op zijn hoofd liep een Romeinse soldaat een behoorlijk risico. Speciaal in man tot man gevechten. En dat was nu eenmaal de manier waarop er in de Romeinse tijd gevochten werd. De ijzeren helm bood een redelijke bescherming, want deze bedekte het hele hoofd. Alleen het aangezicht bleef vrij.
De helm is gemaakt van verschillende onderdelen, waarvan de meeste vastzitten aan de basis. Hetzij uit een stuk, hetzij vastgeklonken. De bronzen oorbeschermers, het beslag en de helmboshouder zijn altijd gemonteerd. De beweegbare wangbeschermers zijn altijd met scharnieren bevestigd.
De helmboshouder was een standaardonderdeel van de helm. Maar de helm werd zowel met als zonder helmbos gedragen. De helmbos is de 'borstel' van paardenhaar of veren in een metalen frame dat midden op de helm van voor naar achter loopt.
Omdat de soldaten hun eigen uitrusting moesten betalen, is er veel verschil te zien in de details - vaak meer of minder bronzen beslag - en in het wel of niet bezitten van een helmbos.
In het Alphense castellum Albaniana zijn maar liefst 3675 voorwerpen gevonden die van ijzer of brons zijn gemaakt. Daarvan vallen er 316 in de categorie uitrustingsstukken. De meeste zijn onderdelen van het pantser. Circa dertig vondsten zijn echter delen van helmen.
In het Romeinse castellum onder het Rijnplein in Alphen aan den Rijn was tijdens het hele bestaan infanterie gelegerd. Er zijn vrijwel geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van paarden. De gevonden onderdelen en fragmenten zijn dan ook van infanteriehelmen.
De meeste vondsten zijn te klein om te zien om welk type helm het gaat. Maar, er zijn ook twee vrijwel complete wangstukken gevonden. Deze zijn van infanteriehelmen type Gallic C Weisenau. Deze helm werd in de eerste eeuw gedragen, dus in de beginjaren van het Alphense fort. De beide wangstukken zijn gerestaureerd.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
