ROMEINEN Lararium
Zoals een eeuw geleden in elk huishouden een kruis aan de muur hing, zo hadden de Romeinen een Lararium. Het Lararium was een huisaltaar. Het was gewijd aan de huisgoden, maar daar waren de Romeinen wel ruimhartig in.
Een Lararium zag eruit als een kleine kapel en stond meestal in het atrium, de centrale hal van een grote Romeinse patriciërswoning. Vaak was het van steen opgemetseld en voorzien van een nette kleurrijke pleisterlaag. Op een verhoging waren een achterwand en zijwanden voorzien van een puntdak. De voorzijde was open.
In het Lararium huisden de Lares en de Penates. Deze beschermden het huis en haar inwoners en voorzagen hen van hun dagelijkse behoeften. Het was gebruikelijk om offers te brengen aan de goden. Ook de offergaven vonden hun weg naar het Lararium.
Gewone mensen hadden ook een Lararium. Minder imposant, dus kleiner en vaak verplaatsbaar. Een Lararium kon ook aan een wand bevestigd worden, dan werd het offer voor het Lararium geplaatst in een offerschaal. De kleinere Lararia hadden veelal geen zijwanden, maar pilaren om het dak te dragen. Daarnaast zijn er ook exemplaren die de eigenaar meenam op reis.
Over het algemeen was de achterwand voorzien van een afbeelding van drie figuren: de pater familias, het hoofd van de huishouding, met links en recht de Lares, de huisgoden. Maar niet altijd. Er konden meer goden of personen op de afbeelding staan en zij hadden een speciale betekenis voor de eigenaar.
In het Lararium stonden beeldjes van goden, die net als alle beelden waren geverfd in sprekende kleuren. Daarnaast waren er bijvoorbeeld een olielamp, een kleine schaal waarin een offer, bijvoorbeeld wierook, kon worden gebrand en symbolische voorwerpen die belangrijk waren voor speciale goden. Het Lararium weerspiegelde zo de religie van de eigenaar.
Op de foto een replica van een Lararium met op de achterwand de pater familias en twee Lares naar een voorbeeld dat is gevonden in Pompeï. In het midden de kleurrijke figuur van de godin Nehalennia die heel belangrijk was voor reizigers en handelaren op de Noordzee. Dit Lararium is eigendom van herbelevingsgroep Legio Secvnda Avgvsta.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
