ROMEINEN Metaalwerk
In het Alphense castellum Albaniana zijn veel metalen voorwerpen gevonden. Onder meer in de fabrica, de extreem grote werkplaats. Daar werd zeker metaal bewerkt, want er zijn haarden en bewerkingsafval aangetroffen. Maar ook op het castellumterrein en in de oeverzone zijn metalen onderdelen gevonden.
Tussen de gevonden metalen voorwerpen zijn veel onderdelen herkenbaar. Naast munten zijn dat huishoudelijke zaken, zoals pannen en vaatwerk, meubilair en werktuigen. Maar vooral zijn er onderdelen van pantsers, wapens en andere uitrustingsstukken aangetroffen. Het metaal is zeker in de oeverzone goed bewaard gebleven.
Wat is er zoal gevonden?
De metalen voorwerpen zijn voornamelijk gemaakt van ijzer en brons. Van de duizenden vondsten behoren er 316 bij de militaire uitrusting en zijn er 121 onderdeel van een wapen. Bij de wapens voeren de speerpunten de lijst aan: maar liefst 58 exemplaren.
Van dolk en dolkschede zijn 22 onderdelen gevonden evenveel als van zwaardschedebeslag. Het beslag van de schede van een dolk, een pugio, of van een zwaard, een gladius, is gemakkelijk herkenbaar.
De legionairs hielden er trouwens van om het beslag van een persoonlijke noot te laten voorzien. Soms zijn er dan ook bijzondere exemplaren aangetroffen, zoals de dolkschede met een ingesneden visgraatversiering en het bronzen beslag met de afbeelding van de wolvin die Romulus en Remus voedt, de stichters van de stad Rome.
Tot de bijzondere metalen vondsten horen die van twee vrijwel complete wangkleppen van een helm. Ook bijzonder is de vondst van een haaksluiting van een hamata, een maliënkolder. Dit omdat in Albaniana verder uitsluitend onderdelen van de segmentata, het platenpantser, zijn aangetroffen. Van platenpantsers zijn behalve delen van de platen onder meer veel scharnieren, haken en gespen gevonden.
Van schilden zijn verschillende bronzen beslagen van de rand van het schild gevonden. Ook zijn 11 handgrepen gevonden en 10 umbo’s. Een umbo is de grote metalen ronde knop op het midden van het schild. Dit heeft zowel een beschermende functie, voor de hand die hierachter de handgreep vasthoudt, als een aanvallende functie. Een umbo in je gezicht is niet echt prettig.
Het grootste aandeel in de 3675 Romeinse metalen vondsten is echter met 2235 voor de overige onderdelen waarvan de 'hoofdprijs' naar de 1480 nagels gaat.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
