ROMEINEN Pax Romana
De Romeinse Limes had weliswaar meer het karakter van bewaking van een scheepsroute dan dat van een echte grens, toch waren er hier en daar schermutselingen. Regelrecht oorlog is het in de Rijndelta nooit geweest. De uitzondering was het jaar 69-70 toen de Bataafse Opstand hardhandig ingrijpen noodzakelijk maakte.
Kleine en grote schermutselingen tussen Romeinse legionairs en de inheemse krijgsmacht werden niet zomaar in het voordeel van het georganiseerde Romeinse leger beslecht. De inheemse bevolking had de neiging om met guerrillatactieken het terrein in haar voordeel te gebruiken. In het achterland van de rivieren waren dat veengebieden en bossen.
Een van de grote verzetsstrijders tegen de Romeinse overheersing in Keltische en Germaanse gebieden was Arminius, die eerder in het Romeinse leger had gediend. Hij voerde een aantal Germaanse stammen aan die in het jaar 9 na christus drie Romeinse legioenen in het Teutoburger Woud bij Kalkriese wisten te verslaan.
Na deze slag was het zeven jaar oorlog. Uiteindelijk werd de rivier de Rijn de grens van het Romeinse Rijk. Dat was overigens geen harde grens en zeker in de kuststreek werd nog lang gepoogd om die grens naar het noorden op te schuiven.
De strijd werd, zoals de naam al zegt, in een bosrijk en moerassig gebied beslecht. Tussen een hoge heuvelrug en een moeras was een hinderlaag aangelegd in de vorm van een flessenhals. De aanvallen op de Romeinse legioenen werd vooral op de flanken ingezet. Daarbij werd ook gebruikgemaakt van een speciaal daarvoor aangelegde wal met verdediging. Vanaf de wal konden de Romeinse soldaten gemakkelijk worden geraakt met pijlen en speren. De zware artillerie kon geen groot wapentuig als scorpio en ballista inzetten en was kansloos.
De alliantie van Germanen bestond uit Cherusken, de stam van aanvoerder Arminius zelf, en Chauci, Bructeri, Sicambri, Marsi, Angrivarii en Chatti. Chatti en Marsi worden door de schrijver Plinius in één adem genoemd met de Cananefaten uit onze kuststreek. De Romeinse historicus Tacitus meldt dat een deel van de Chatti zich in deze kuststreek vestigde. Hoe de verhouding tussen Cananefaten en Chatti precies is, is niet helemaal duidelijk.
Toen de Bataafse Opstand eenmaal was neergeslagen, werd het in ons land in de ogen van de Romeinse overheersers vredig. De periode vanaf de opstand tot het vertrek van de Romeinse bezetters circa tweehonderd jaar later staat dan ook bekend onder de naam Pax Romana.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
