ROMEINEN Potten en pannen
De uitgedeelde rantsoenen bieden de soldaten in het Romeinse leger niet buitengewoon veel afwisseling. Maar een beetje kok kan van weinig toch een heerlijke maaltijd maken. De soldaten moeten echter zelf hun maaltijden bereiden en zij eten vaak niet gezamenlijk.
De rantsoenen bestaan uit graan, vlees, kaas, zure wijn, groenten en peulvruchten. De soldaten, die met acht mannen hun verblijf delen, krijgen per eenheid hun rantsoen uitgereikt. Zij kunnen van hun soldij echter in de handelsnederzetting het een en ander erbij kopen, zoals kruiden. En in de omgeving van een castellum groeien ook wilde planten en daar plukken de mannen bijvoorbeeld hazelnoten, frambozen en bramen.
Een Romeins ontbijt bestaat meestal uit brood of pap. Er wordt niet veel aandacht aan besteed en vaak ‘in het voorbijgaan’ opgegeten. Het avondmaal is belangrijker. In een gezin is dat een gezamenlijke maaltijd aan een tafel. In het soldatenverblijf ligt dat een beetje anders.
De legionairs hebben verschillende dagtaken. Hoewel een contubernium van acht man bij elkaar woont, betekent dat niet automatisch dat zij dagelijks dezelfde werkzaamheden verrichten. Daarom kan het avondeten op de haard klaar worden gemaakt en wie er is, neemt een portie. Soepen en stoofschotels zijn dan wel gemakkelijk, evenals gerechten die zowel warm als koud smaken.
In de barakken is een haard en een verblijfsruimte en over het algemeen hebben de legionairs een tafel om aan te werken en te eten. In de tenten, tijdens een bivak of tijdens de bouw van een castellum, is dat lastiger. Daar is een kampvuur en de gewone soldaten zitten op de grond.
De potten en pannen zijn echter hetzelfde. Er zijn, net als nu, verschillende pannen waar verschillende gerechten in worden bereid. De pannen staan op een rooster boven een vuur en de kookpot hangt erboven.
In de kookpot worden pap, soepen en stoofschotels bereid. In een platte pan kunnen eiergerechten worden bereid of er kan plat brood in worden gebakken.
Tijdens de opgravingen van het Alphense castellum Albaniana zijn verschillende onderdelen van potten en pannen gevonden, een enkele keer zelfs een compleet exemplaar.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
