ROMEINEN Spiegel
Naast een bij voorkeur dagelijkse gang naar het badhuis voor de broodnodige hygiëne vonden Romeinen sowieso een goede verzorging belangrijk. Romeinse mannen schoren zich en Romeinse dames gebruikten make-up. En daarbij werd ook een spiegel gebruikt.
Narcissus is vooral bekend, omdat de Romeinse schrijver Ovidius zijn verhaal opnam in de Metamorfosen. De Griekse Narcissus werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld in kristalhelder water. Hij probeerde zichzelf te kussen, maar dat ging uiteraard niet. Het was zijn straf omdat hij een schone maagd negeerde, die vervolgens de godin Aphrodite vroeg om in te grijpen. Het liep slecht af met Narcissus die aan niets anders meer kon denken dan aan zijn spiegelbeeld en wegkwijnde.
Overdreven zelfliefde kan dus zomaar leiden tot iemands ondergang. IJdelheid is echter een Romeinse deugd. Het is een groot goed om het beste uit jezelf te halen. En daar hoort ook uiterlijke verzorging bij en een spiegel.
Romeinse soldaten hebben allemaal in hun kit een strigilus om olie en vuil van de huid te schrapen. Ook hebben zij een scheermes en een setje met nagelknipper, pincet en een oorlepeltje en vaak een kleine reisspiegel.
Naast reisspiegels waren er ook handspiegels. Een reisspiegel is een centimeter of 5 in doorsnede en heeft een oog. De handspiegel is een stuk groter en heeft een handvat.
Een goede spiegel is gemaakt van brons met een laagje goud, zilver of tin om op te poetsen zodat het oppervlak spiegelend is. Soms is de spiegel een eenvoudige ronde schijf, bevestigd aan een houten of benen handvat. De achterzijde van de spiegel kan gegraveerd zijn. Een bronzen spiegel kan ook een fraai bronzen handvat hebben.
De spiegel wordt door dames gebruikt om zichzelf te inspecteren nadat zij haar make-up heeft opgebracht. Deze wordt gemaakt van gekleurd pigment, bijvoorbeeld fijngemalen houtskool of rode oker. Het fijngewreven poeder wordt gemengd met dierlijk vet.
De basis van iedere make-up is een bleke foundation. De lippen krijgen een rode kleur, evenals de subtiele blosjes op de wangen. Zwarte wenkbrauwen en een zwart lijntje rond de ogen maken het geheel af.
Tijdens de opgravingen in en rond het Alphense castellum zijn twee spiegels gevonden. Een van de spiegels was van brons.
Op de foto: een replica van een Romeinse bronzen spiegel tussen make-up spulletjes, eigendom van Legio Secvnda Avgvsta.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.