Eveline Verhoeve

ROMEINEN Tabula Peutingeriana

De Tabula Peutingeriana is een middeleeuwse landkaart, nagetekend van Romeinse kaarten uit de derde en vierde eeuw. Op de landkaart staat het hele Romeinse Rijk zoals het was aan het eind van de vierde eeuw, circa 400 na christus, compleet met de Limes en Mare Nostrum.

Het ontbrak de Romeinen niet aan zelfvertrouwen. De Middellandse Zee heet op de Peutinger kaart, de moderne naam voor de middeleeuwse tabula, Mare Nostrum oftewel Onze Zee. Rond deze zee lag het Rijk: de Noord-Afrikaanse kust, het Midden-Oosten, Klein Azië, Zuid-Europa, Centraal Europa en Noordwest Europa inclusief de Britse eilanden.

De lange opgerolde landkaart is gemaakt van elf bladen perkament, het twaalfde blad met Britannia en het Iberisch schiereiland ontbreekt. De bladen zijn 38 centimeter hoog. In totaal is de Peutinger kaart 6 meter 83 lang.
De Peutinger kaart is gemaakt aan het begin van de dertiende eeuw. Zoals alle geschriften en landkaarten in die tijd was het monnikenwerk om zo’n kaart naar oudere originelen te kopiëren.

Oorspronkelijk gaat het om Romeinse wegenmappen uit derde en vierde eeuw. Deze mappen werden op eenzelfde manier gemaakt als tegenwoordig de trein- en metrokaarten. De stations zijn met naam aangegeven, met nette rechte lijnen die de afstand weergeven. Bochtenwerk is er niet bij en details zijn er ook niet.

'Ons stukje' van de Peutinger kaart ligt helemaal bovenaan. De grens is de rivier de Rijn, weergegeven als een kronkelende dubbele lijn. Op de kaart staat de Limes, het grenspad, hieronder met  castella, castra en nederzettingen.
De castella zijn forten zoals Albaniana in Alphen-Stad en Nigrum Pullum in Zwammerdam. In deze forten was een deel van een legioen gelegerd. Nijmegen is een castra, een legioensstad. Forum Hadriani, het huidige Voorburg, is de meest noordelijke bestuurszetel en staat uiterst links op de Romeinse weg.

De Peutinger kaart is tot nu toe behoorlijk betrouwbaar gebleken. Archeologen wisten al dat er ergens in Alphen aan den Rijn een Romeins castellum zou moeten liggen nog voordat het gevonden was.

2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.


Stuur een nieuwsbericht in
Stuur een nieuwsbericht in
Adverteer op Alphens.nl
Adverteer op Alphens.nl

Meer nieuws

Milieu en duurzaamheid vandaag 15:48

Leerlingen Yuverta maken wijk schoner en ontwerpen duurzame chillplek

Op vrijdag 14 februari ging het project Duurzame Wijk van start. Wethouder Gert van den Ham gaf het startsein met een opschoonactie in de buurt van Yuverta. Leerlingen prikten afval op straat en onderzochten wat er allemaal wordt weggegooid. Dit project moet hen bewust maken van hun eigen gedrag en laten zien hoe ze kunnen bijdragen aan een schone omgeving.

Overige vandaag 13:44

Kringloopwinkels vol muziek op 22 februari

Zaterdag 22 februari wordt het een muzikaal feestje in de kringloopwinkels van Stichting Kringloop Alphen! In zowel Alphen aan den Rijn als Hazerswoude-Rijndijk kun je genieten van live muziek en meedoen aan muzikale acties.

Overige vandaag 10:13

Alphense Bobby (5) geniet met zijn gezin van een onvergetelijke Opkikkerdag

Op zaterdag 15 februari beleefde Bobby (5) samen met zijn zus Zoë (7) en hun ouders een onvergetelijke Opkikkerdag, georganiseerd door Stichting Opkikker. Voor het gezin, dat dagelijks te maken heeft met de impact van Bobby’s stofwisselingsziekte, stond deze dag volledig in het teken van ontspanning, plezier en verrassingen.

Advertorial Winactie Beauty en verzorging vandaag 09:07

Maak kans op een luxe scalp treatment bij The Glow Boutique!

The Glow Boutique viert haar eerste verjaardag en trakteert! Wil jij of iemand die je kent genieten van een luxe scalp treatment? Doe dan mee met deze winactie en maak kans op een heerlijke behandeling die zorgt voor haargroeibevordering en een gezonde hoofdhuid.

Maatschappelijk gisteren 16:38

Handelaar Frank Kornelisse stopt na 40 jaar en doneert kleding aan Kledingbank Alphen

Na veertig jaar met passie te hebben gehandeld in kleding en bruikbare goederen, besluit Frank Kornelisse zijn marktactiviteiten te beëindigen. Wat jarenlang zijn lust en zijn leven was, maakt nu plaats voor een nieuw hoofdstuk. Maar Frank neemt niet zomaar afscheid: hij doet dat met een bijzonder gebaar.

Sport gisteren 14:19

Nieuwe Social Runclub in Alphen: Samen hardlopen én socializen

Hardlopen is populair, maar een Social Runclub? Dat gaat verder dan alleen rennen. Kimberly Smeele heeft onlangs de Social Runclub Alphen opgericht, een nieuwe hardloopgroep waarin sport en gezelligheid hand in hand gaan. “Runclubs schieten als paddenstoelen uit de grond in verschillende steden, en nu is het tijd voor Alphen aan den Rijn!”, zegt Kimberly enthousiast.