ROMEINEN Vierkeizerjaar
In het jaar 68 slaat in het Romeinse Rijk de vlam in de pan. Er heerst onvrede. Voor een groot deel is die onvrede veroorzaakt door keizer Nero die door zijn gedrag veel hoogwaardigheidsbekleders tot vijand heeft gemaakt. Maar ja, wat kunnen zij doen?
Het is de gouverneur van Gallia Lugdunensis (Lyon) die een opstand begint. Hij wordt gesteund door een flink leger en door de Gallische gouverneur Galba. Al snel sluiten mannen als de Spaanse gouverneur Otho zich aan. Binnen de kortste keren begint de Afrikaanse gouverneur Lucius Macer een eigen opstand. En er zijn echter ook gouverneurs en troepen die keizer Nero trouw blijven. Onder druk van de senaat pleegt Nero in juni zelfmoord en Galba wordt senaat, benoemd tot keizer. Het is echter geen eind goed al goed.
Aan het begin van 69, het Vierkeizerjaar, zijn veel hooggeplaatste spelers vermoord, afgezet of juist gepromoveerd. En er zijn verschillende legioenen onderweg naar Rome om orde op zaken te stellen.
Keizer Galba wordt vermoord door opvolger Otho. Na een verloren veldslag pleegt Otho zelfmoord en de overwinnaar Vitellius wordt door de senaat tot keizer benoemd. Dat pikken de legioenen in Judea en Alexandrië niet en zij roepen hun legeraanvoerder Vespasianus uit tot keizer.
Er zijn regionaal en lokaal echter meer geschillen. Zo is tijdens de burgeroorlog de Bataafse Opstand uitgebroken.
Een groot deel van de legioenen langs de Rijngrens was met Vitellius mee naar Rome getrokken. Zij werden na Vitellius’ benoeming tot keizer teruggestuurd. Hier waren ook acht Bataafse cohorten bij. Deze waren al bij Mainz toen er nieuwe orders kwamen om de troepen terug te sturen en nieuwe mannen bij de Bataven te rekruteren. De gouverneur van Germania Superior weigerde.
Ondertussen was de in het Romeinse leger opgeleide Bataaf Julius Civilis, zogenaamd uit naam van Vespasianus, een opstand aan het organiseren samen met de Cananefaten, de Friesii en de Bataafse cohorten uit Mainz en Brittannia. Dat resulteerde in de verwoesting van de meeste Nederlandse Limesforten ook van Albaniana, veldslagen, grote branden in onder meer Oppidum Batavorum (Nijmegen) en Tongeren en de belegering van Castra Vetera (Xanten).
Civilis was oorspronkelijk ingezet om de Bataafse opstand met het Romeinse leger de kop in te drukken. In het jaar 70, bleek dat hij dubbel spel speelde en uit was op eigen, Bataafs, gewin.
De nieuwe keizer Vespasianus stelde in het hele Rijk orde op zaken en stuurde een ook flink aantal legioenen op de Bataafse opstandelingen in het Rijngebied af. En dat was dat.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
