ROMEINEN Werktuigen

Eveline Verhoeve

Een belangrijke bezigheid van de Romeinse soldaten in het Alphense castellum Albaniana is de zorg voor de verdedigingswerken. Rond het castellum ligt een stevige omwalling met daarbuiten een aantal greppels. De soldaten besteden een deel van hun tijd aan het onderhoud en aan vernieuwing.

Het weer is niet altijd even prettig hier in het hoge noorden van het Romeinse Rijk. Zoals de Romeinse schrijver Tacitus het stelde: 'Het terrein is er woest. Het klimaat ruw. Het leven en landschap somber. Hier kom je alleen indien het je vaderland is.'

De omstandigheden in en rond Albaniana zijn inderdaad verre van ideaal naar Romeinse maatstaven. De greppels horen in theorie droog te zijn, maar er is kroos in greppels aangetroffen en dat wijst op een laag water. Dit kan door overstromingen zijn gekomen, maar ook door een hoge grondwaterstand.
Zo vlak langs de rivier is het duidelijk natter dan gewenst. De stenen omwalling is in de tweede eeuw aan de Rijnkant zelfs ooit voor een deel door de rivier ondergraven en ingestort.

De Romeinse soldaten hebben allerlei gereedschap en werktuigen voor het klaren van de zware klussen aan hun verdedigingswerken. Of het nu om grondwerk gaat, zoals het aanleggen of verder uitgraven van een greppel, of om het vervangen van planken van de omwalling, voor alle werkzaamheden is er wel gespecialiseerd gereedschap.
Van deze gereedschappen zijn zowel ijzeren als houten onderdelen tijdens de archeologische opgravingen gevonden. Na reconstructie zien ze er meestal heel bekend uit.

Zo zijn de overblijfselen van een ijzeren schop met een essenhouten steel aangetroffen. Het blad is maar liefst 33 centimeter breed en dat is een forse maat. Nu kan van zo’n schop het blad geheel van ijzer zijn, maar een houten blad met een forse ijzeren rand is ook gebruikelijk. Andere gereedschappen die zijn gevonden, zijn onder meer een hak, een houweel en een bijl.

We weten hoe deze gereedschappen zijn gebruikt, omdat moderne gereedschappen nog dezelfde vorm en functie hebben. Van een aantal gereedschappen is echter het militaire gebruik anders dan wanneer hetzelfde werktuig door de burgerbevolking wordt gebruikt. Hoe het leger met deze werktuigen omging is onder meer te zien op de reliëfs op de Zuil van Trajanus, die in het begin van de tweede eeuw in Rome is opgericht.

2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.

Meer nieuws

Advertorial Film gisteren 17:00

Code Blauw in Castellum!

Wat de Smurf?! Grote Smurf is ontvoerd! Maar gelukkig is Smurfin daar om hem te redden. Je ziet het hele avontuur in de nieuwe Smurfenfilm in Castellum. Oh, en alvast een tip voor het einde van de zomer: 30 en 31 augustus zie je de registratie van de spectaculaire concertreeks, die André Rieu op dit moment in Maastricht geeft. Groots op het witte doek, met meeslepende muziek en een feestelijke sfeer.

Gezondheid en welzijn gisteren 15:54

Vapen, tijd om het rookgordijn op te halen!

Kun je praten over vapen en roken, zonder dat je met een beschuldigende vinger wijst naar rokers of vapers? Ja zeker, dat doen mondhygiënist Louise van de Loo en vaatchirurg Jorianne de Nie regelmatig. Met informatie en praktische adviezen maken zij mensen bewuster van wat roken of vapen met je doet. “Elke sigaret of vape minder is een compliment waard.“

Muziek gisteren 13:56

Housemuziek en zonsondergang: Sunset House keert terug bij Sunset Beachbar

Alphenaren Alex en Carlo begonnen met een simpel idee: op een bijzondere plek een liveset spelen tijdens zonsondergang. Gewoon omdat ze van housemuziek houden, graag creatief bezig zijn en magische momenten willen vastleggen. Dat deden ze: midden in een weiland begonnen ze te draaien. Dat smaakte naar meer. Nu organiseren ze Sunset House opnieuw bij Sunset Beachbar.

Advertorial Evenement gisteren 12:46

Sama Sama Maluku Festival zaterdag aan de Zegerplas

Op zaterdag 12 juli wordt Alphen aan den Rijn het decor van het grootste Molukse festival van Nederland: het Sama Sama Maluku Festival. Het evenement vindt plaats aan de Zegerplas, op dezelfde locatie waar jaarlijks het Zomerspektakel wordt gehouden.

Weer in Alphen gisteren 11:39

Alphen ontwaakt met prachtige ochtendzon

De vroege vogels in Alphen aan den Rijn werden donderdagochtend getrakteerd op een mooi begin van de dag. Een lage ochtendzon leverde prachtige beelden op. De beelden spreken voor zich: het laat zien hoe mooi de natuur in en rondom Alphen kan zijn.

Eten en drinken gisteren 10:53

Bakkerij Visser werkt aan nieuwe samenwerking met Jumbo

Op de website van Bakkerij Visser is maandag een verklaring verschenen over de samenwerking met Jumbo. Daarin laat de Alphense bakkerij weten dat zij samen met Bakkerij Bacu en Bakker Goedhart werkt aan een nieuwe onderneming. Het doel: de strategische dagvers broodambities van Jumbo de komende jaren gezamenlijk waarmaken.