ROMEINEN Zadel
De Romeinse cavalerie was niet in het minst zo succesvol, omdat de berijders van de pony’s uitstekende goed getrainde ruiters waren. Daarnaast werd een Romeins cavaleriepaard vakkundig opgezadeld met een stevig zadel en een degelijk hoofdstel.
Als wij moderne mensen aan de cavalerie denken, of aan de bereden politie, dan zien we direct een groot stevig paard op ons netvlies waaraan de ruiter bijkans ondergeschikt is. Althans een stuk minder imposant dan het enorme paard.
Bij de Romeinen ligt dat een beetje anders en dat blijft zo tot ver na de middeleeuwen. De paarden zijn namelijk pony's. Geen Shetlanders natuurlijk, maar wel de maat en over het algemeen de bouw van een hedendaagse flinke pony.
Voor een goed beeld kun je een afbeelding op internet zoeken van een beroemd origineel Romeins ruiterstandbeeld van keizer Marcus Aurelius te paard.
De Romeinse manier van opzadelen lijkt op die van tegenwoordig: een deken en een zadel worden met een singel rond de buik van het paard vastgemaakt en het hoofdstel wordt met een bit in de mond rond het hoofd bevestigd. Het zadel is, in tegenstelling tot nu, niet voorzien van stijgbeugels.
Romeinse zadels zijn wel net als nu voorzien van een zadelboom. De zadelboom geeft het zadel de vorm en de steun. De zadelboom wordt bekleed met leer en voorzien van riempjes voor de singel om het zadel te bevestigen. Het Romeinse zadel heeft aan de voor- en achterzijde links en rechts een zadelhoorn.
Van Romeinse zadels is vooral metalen beslag en een enkel stukje leer teruggevonden. Voor reconstructies worden daarom onder meer ruiterstandbeelden en reliëfs gebruikt. Belangrijk is hierbij ook experimentele archeologie, waarbij de ervaringen van moderne herbelevers meetellen.
In het Alphense castellum Albaniana was geen cavalerie gehuisvest. Wel zijn er 'mannen met paarden' in het fort aanwezig. In ieder geval komt de Romeinse postbesteller, koerier te paard, de post brengen, soms zal er bezoek te paard zijn geweest en waarschijnlijk hebben de commandant en wellicht de hoge officieren een eigen paard.
Tijdens de opgravingen van het fort zijn verschillende onderdelen van paardentuig gevonden: een fragment van een zadelhoorn, twee bellen, zes hangers, drie phalerae (schijf), een riemkoppeling, drie riemsluitingen, twee riembeslagen en een ruiterspoor.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
