MINERVA Goochelen met cijfers
Als je de kwekerslobby moet geloven, is de Boskoopse Greenport de Heilige Graal van Alphen aan den Rijn. Er bloeit kennelijk iets moois in Boskoop en daar plukt de hele gemeente de vruchten van.
Dat lijkt mij dus niet.
Wat wel het geval lijkt, is een wanhoopspoging van grotere handelskwekerijen en wanhopige kleintjes die 'hun' branche willen redden met een weg vanaf Boskoop langs het spoor naar de N11.
De laatste exacte cijfers stammen uit 2009, dus van het begin van de wereldwijde crisis. Toen was een derde van de 600 kwekerijen een eenmansbedrijf. De helft had 2 tot 4 medewerkers. Dus 500 van de 600 bedrijven waren piepklein. Slechts 12 bedrijven hadden meer dan 10 werknemers.
In totaal hadden al deze bedrijven in 2009 samen 200 miljoen omzet.
Waarom zijn die cijfers interessant?
Om mee te beginnen omdat met de cijfers gegoocheld wordt om de branche in een gunstig daglicht te stellen. Zo lees ik in brief uit 2013 aan de gemeenteraden van de drie fusiegemeenten de volgende zin: "Samen zijn zij goed voor een bijdrage aan de handelsbalans van ca. 600 miljoen euro".
Huh? 600 miljoen? En in 2009 was dat 200 miljoen?
Nee hoor. In 2009 werd 200 van de in totaal 600 miljoen omgezet in Boskoop. Goocheltruc dus!
Het aantal bedrijven in de kwekerijsector daalt al jaren. Dit komt doordat de grote bedrijven de kleintjes opslokken. Een informeel Boskoops cijfer is dat er momenteel van de 600 uit 2009 nog ruim 250 over zijn. En: de helft van de percelen is in de afgelopen 25 jaar van eigenaar veranderd!
Wat al jaren stijgt - langzaam maar zeker - is dus de schaalvergroting.
Maar: dat is niet hetzelfde als uitbreiding. Uitbreiding vindt plaats in Noord-Brabant en Noord-Limburg. Niet in Boskoop!
Een ander aardig aspect van cijfers is dat je ook appelen met peren kunt vergelijken.
Hier komt er een. Hoogvliet, Zeeman en Hyva - allemaal echt Alphense bedrijven - hebben elk als bedrijf per jaar meer omzet dan de hele kwekerijsector in Boskoop bij elkaar. Dit geldt ook voor veel internationals die in Alphen gevestigd zijn zonder echte Alphense roots.
Nu is dit appelen met peren vergelijken omdat de Alphense bedrijven grote internationals zijn. Dat kun je van de kwekers in Boskoop - op een enkele uitzondering na - niet zeggen.
Nog een cijfer.
Een beetje een naar cijfer, want het ruikt naar uitbuiting.
In de grote Boskoopse kwekerijen wemelt het van de arbeidsmigranten. Nu is er een EU-regel waardoor je een Poolse werknemer een Pools salaris mag uitbetalen. Dat is ordinaire uitbuiting. Voor een paar honderd euro heb je dus een volwaardige werknemer die met enig geluk is gehuisvest in een kamertje op een oud busstation.
Per arbeider ben je als kweker iets van - even natte vingerwerk - 700 á 800 euro kwijt. Een Nederlandse kracht kost minimaal twee keer zoveel.
Het komt er dus op neer dat een enigszins zieltogende bedrijfstak het hoofd boven water houdt met ordinaire slavenarbeid en gegoochel met cijfers. Als klap op de vuurpijl wil deze branche nu dat een extra, liefst provinciale, weg dwars door het natuurgebied Zaans Rietveld aangelegd wordt.
Weet je wat?
Laten we de Greenport gewoon zien zoals het is. Een branche die aan hervorming toe is, niet aan een nieuwe weg.
