Handreiking om democratie te bevorderen
Gemeente Alphen aan den Rijn is gebaat bij een goede samenwerking in de kernen en wijken. Inwoners krijgen meer zeggenschap over hun eigen leef- en woonomgeving. Een van de manieren om daar invulling aan te geven is het overleg met georganiseerde bewonersgroepen.
Zij hebben een korte en directe lijn met de inwoners en zijn de schakel naar de gemeente. Om dat goed te stroomlijnen was er behoefte aan duidelijkheid hoe de samenwerking en rol- en taakverdeling tussen gemeente en bewonersgroepen eruit zien. Hiervoor is nu een handreiking met spelregels en verschillende rollen op papier gezet.
Inwoners kennen hun naaste woon- en leefomgeving het beste. De bewonersoverleggen hebben nauw contact met de mensen uit de buurt en staan in verbinding met de gemeente, bijvoorbeeld via gebiedsadviseurs. De input uit deze bewonersoverleggen is een belangrijke bron voor de gemeente om te gebruiken bij het maken van plannen. Zo snijdt het mes aan twee kanten, want het bewonersoverleg biedt ook een ingang vanuit de gemeente om inwoners beter te bereiken.
Verschillende rollen
Hoe is de gemeente tot deze handreiking gekomen? De gemeente is in november 2019 gestart met een miniconferentie. Hieraan deden vrijwel alle georganiseerde bewonersoverleggen en een aantal raadsleden aan mee. Tijdens deze conferentie werd gezocht naar de behoeften en diverse overlegvormen en afspraken die daarbij passen. De resultaten zijn vertaald in een handreiking. Deze handreiking voorziet in een aantal spelregels voor samenwerking en biedt overzicht in de vier rollen die georganiseerde bewonersoverleggen kunnen aannemen. De rollen zijn:
- Representatieve rol: vertegenwoordiging van dorps- en wijk of spreekbuis of belangenbehartiger;
- Adviserende rol: gesprekspartner van gemeente en gemeenschap;
- Activerende rol: versterken van de organisatiekracht “aanjager”;
- Verbindende rol: olieman/vrouw en hoeder van de samenleving.
Maatwerk
Uit de gesprekken tijdens de diverse bewonersoverleggen komt naar voren dat de handreiking vooral een goed handvat is om inhoudelijk het gesprek te voeren over de samenwerking. En dat elke kern, dorp of wijk een eigen aanpak kiest en meerdere rollen vervult. De gekozen rol hangt af van het onderwerp op de agenda. Het komt vooral neer op maatwerk. Duidelijk is wel dat ieder georganiseerd bewonersoverleg behoefte heeft aan het goede gesprek over de verschillende rollen, spelregels en het maken van afspraken. Al dan niet verwoord in een samenwerkingsovereenkomst of statuut. Vanaf heden wordt het gesprek over de samenwerking op regelmatige basis - minimaal een keer per jaar - gevoerd over verwachtingen en rollen.
