ROMEINEN Centurion en optio
De basiseenheid voor het Romeinse leger is een centurie. Deze groep van tachtig mannen wordt geleid door de centurion en zijn assistent de optio. De centurion is de officier die de centurie leidt en de optio is wat we tegenwoordig een drilsergeant zouden noemen.
De centurion is voor de gemiddelde leek herkenbaar aan de 'bling bling' op zijn uniform en dan vooral op borst. Deze bling bling bestaat uit ronde plaatjes met een duidelijke betekenis, het zijn eretekens. Verder heeft de centurion een vitis, gemaakt van een stevige wijnrank. En de kam op zijn helm is overdwars geplaatst.
De centurion heeft in de eerste eeuw, toen de Romeinen het fort Albaniana bouwden, de leiding over circa tachtig manschappen en een aantal onderofficieren. Zes centuries vormen samen een cohort onder leiding van de kampcommandant, de prefect. De meeste castella, zeker in de grensstreek, zijn bemand door een cohort.
Gezien het aantal barakken die in het Alphense fort zijn aangetroffen, is het waarschijnlijk dat ook hier telkens een cohort is gestationeerd. De manschappen hebben per contubernum van acht een dubbele ruimte, een wapenkamer en een slaap annex verblijfsruimte.
De centurion heeft een eigen woning aan een van de kopse kanten van de barak met zijn mannen. Deze is bij opgravingen herkenbaar aan de afwijkende plattegrond, bijvoorbeeld de aanwezigheid van een eigen latrine. Ook de vondsten tijdens opgravingen zijn een beetje anders, bijvoorbeeld 'duurdere' voedselresten.
Plus natuurlijk dat de bouwmeester Vitruvius een keurig handboek heeft geschreven over de bouw van onder meer forten. Vitruvius werkte voor Julius Caesar en voor de eerste keizer, Augustus.
De optio centuriae is de assistent van de centurio. In moderne termen is zijn rang die van sergeant-majoor. Als teken van zijn rang heeft de optio een houten staf met een knop aan de bovenzijde.
Nu is de ene optio de andere niet, maar deze staf is uitermate geschikt om de mannen aan te sporen om rechtop te staan en keurig in het gelid te lopen.
De taak van centurion, geassisteerd door de optio, is vooral het opleiden van zijn manschappen. Centurions kunnen verschillende rangen hebben en ook opklimmen tot kampcommandant. Centurion is de hoogst bereikbare rang voor mannen van gewone komaf.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
