ROMEINEN Hulptroepen
Het Romeinse leger was onderverdeeld in verschillende groepen. Naast de gewone Romeinse infanterie en cavalerie waren er ook huurlingen en er waren groepen niet-romeinen die in het Romeinse leger dienden.
De groep niet-romeinen werd auxilia genoemd. Vrij vertaald als hulptroepen. In de vroege keizertijd gingen vrije mannen uit het hele Rijk bij de hulptroepen. Zij kregen aan het einde van hun diensttijd als beloning onder meer het Romeins staatsburgerschap. Dat veranderde onder keizer Caracalla die in 212 invoerde dat iedere vrije man het staatsburgerschap kreeg.
Het staatsburgerschap was begeerlijk, omdat hier veel privileges aan vastzaten. Onder meer op juridisch gebied. Zo beriep de apostel Paulus zich op zijn Romeins staatsburgerschap toen hij in Jeruzalem gegeseld dreigde te worden. Een ‘echte’ Romein mag niet worden gegeseld zonder veroordeling.
In het Alphense castellum Albaniana hebben zeer waarschijnlijk vanaf het ontstaan hulptroepen gebivakkeerd. De naam van een cohort dat het castellum bemande was regelmatig afgeleid van het volk waaruit deze soldaten waren gerekruteerd.
Wie waren deze soldaten? Het eerlijke antwoord is dat dat niet echt bekend is.
Waarschijnlijk hebben tot de Bataafse opstand rekruten uit de omgeving in het fort gediend. Dat kunnen Friezen zijn geweest of Bataven. Na het jaar 70 werd het gebruikelijk om de legereenheden ver van hun oorspronkelijke woonplaats te laten dienen.
In de periode tussen de jaren 70 en 120 zat in het Alphense castellum in ieder geval een tijd het Cohors VI Breucorum. Dat is bekend omdat hun stempel of keurmerk in bakstenen en dakpannen uit deze periode is gevonden. Dit cohort was een infanterie-eenheid afkomstig uit Pannonië. Deze streek lag waar tegenwoordig (delen van) Hongarije, Oostenrijk, Kroatië, Servië en Slovenië samenkomen.
Er zijn vondsten in Alphen aan den Rijn gedaan waarop zelfs de namen van de eigenaar staan. Veel van deze namen kwamen in de eerste eeuwen van onze jaartelling in het Donaugebied voor. Door de baksteenstempels en de namen op gebruiksvoorwerpen weten we dus dat in de tweede en de derde eeuw veel auxilia in het Alphense castellum uit het Donaugebied afkomstig waren.
2022 is uitgeroepen tot het Limesjaar: Alphen, wereldstad aan de Limes. Met deze serie artikelen staan we stil bij het Romeinse verleden van Alphen aan den Rijn.
