Oud Alphen: roeiwedstrijden op de Oude Rijn
Nu varen er sloepen, grote schepen en zelfs megajachten over de Oude Rijn, maar wist je dat daar vroeger ook roeiwedstrijden werden gehouden? Dit gebeurde maar liefst honderd jaar lang.
Aan het begin van de negentiende eeuw ontstond een nieuwe maatschappelijke klasse, één die beschikte over ‘vrije tijd’. Dit zorgde er onder meer voor dat mensen aan sport gingen doen. Het waren vooral mensen met meer vermogen en studenten die deze gelegenheid aangrepen. Roeien was één van de sporten die zij gingen beoefenen.
In 1881 deden enkele heren een poging om een jaarlijkse roeiwedstrijd te organiseren. Voor dit experiment bleek voldoende animo. Vanaf dat moment werden de roeiwedstrijden op de Oude Rijn bij ’s Molenaarsbrug georganiseerd. Ongetwijfeld geïnspireerd door deze recente successen werd op 21 juni 1882 een formeel jasje gegeven aan de organisatie van de zeil- en roeiwedstrijden in Alphen. De naam werd: de Zeil- en Roeivereeniging Hollandia.
Jaarlijkse traditie op de Oude Rijn
De eerste officiële wedstrijden van Hollandia vonden plaats op 22 juli 1882. Het jaar daarop besloot de vereniging om de roeiwedstrijden te combineren met de zeilwedstrijden op de Wijde Aa. Dat bleek toch niet helemaal de oplossing. In 1886 keerden de roeiwedstrijden namelijk weer terug naar de Oude Rijn bij ’s Molenaarsbrug. Tot het midden van de twintigste eeuw bleef dit ongewijzigd.
De roeiwedstrijden groeiden uit tot een jaarlijkse traditie. Het publiek genoot vanaf het terras aan het water bij ’s Molenaarsbrug, waar zij een uitstekend zicht hadden op de laatste honderden meters en de finishlijn. Op een stuk weiland aan de overkant van de wedstrijdbaan plaatst Hollandia tijdens de wedstrijden het botenterrein, evenals tijdelijke kleedkamers en doucheruimten.
Kijktip: in het weekjournaal van Polygoon Hollands Nieuws werd in 1932 aandacht besteed aan de roeiwedstrijden. De beelden bekijk je hier.
Damesnummers en hoog bezoek
Dat de roeiwedstrijden tientallen jaren lang in hetzelfde water plaatsvonden, betekende niet dat er niets aan het wedstrijdprogramma veranderde. Hollandia was bijvoorbeeld leidend bij de invoering van damesnummers. Eerst introduceerde de vereniging het stijlroeien, maar in de jaren ’30 ook het hardroeien. Het stijlroeien verdween pas begin jaren ‘60 van het programma.
Het hoogtepunt van de roeiwedstrijden? Voor de vereniging en veel deelnemers was dat het Koninklijk bezoek aan de wedstrijden in 1954 door toenmalig koningin Juliana. Drie jaar later, bij het 75-jarig bestaan van Hollandia, verleende zij Hollandia het predikaat ‘Koninklijk’. Bij die gelegenheid werden de wedstrijden bezocht door toenmalig kroonprinses Beatrix.
Verplaatsen naar andere baan
De locatie van de roeiwedstrijden vormde lange tijd een punt van discussie. In de baan zat namelijk een grote bocht. Bovendien was er namelijk slechts ruimte voor drie wedstrijdbanen, wat de ruimte beperkt maakte. Naarmate de roeisport serieuzer werd, ging de voorkeur van de roeiers uit naar een rechte baan in plaats van een kronkelige rivier. Daarom verkasten de roeiwedstrijden in 1986, precies honderd jaar nadat deze van de Wijde Aa naar de Oude Rijn verplaatsen, naar een roeibaan in Beekse Bergen.
Meer weten over het verleden van Alphen aan den Rijn? Lees alle artikelen van onze rubriek Oud Alphen.
